„დაბალანსებული, გაწონასწორებული და ეფექტიანი“, _ ასე დაახასიათა მოკლედ საკონსტიტუციო კომისიის თავმჯდომარემ ავთანდილ დემეტრაშვილმა მისივე თანამონაწილეობით შექმნილი ახალი კონსტიტუციის სამუშაო ვერსია. წინასაარჩევნო კამპანიის ფონზე, ეს საკითხი მაუწყებლებმა ჯეროვნად არ გააშუქეს, თუ არ ჩავთვლით „მაესტროს“ მცდელობას, წინ წამოეწია საკონსტიტუციო რეფორმის საკითხი. თუმცა ის მნიშვნელოვანი ასპექტები, რომელიც სწორედ ადგილობრივი თვითმმართველობის ჭრილშია მნიშვნელოვანი, მაუწყებლების ყურადღების მიღმა დარჩა.
კონსტიტუციის რეფორმის შესახებ „ჰოლანდიის მრავალპარტიული დემოკრატიის ინსტიტუტის“(NIMD) კვლევის მიხედვით, საზოგადოების დიდი ნაწილი ხელისუფლების დეცენტრალიზაციას უჭერს მხარს, როდესაც, რეალურად, მუნიციპალიტეტებს და საკრებულოებს შეზღუდული უფლებამოსილება აქვთ. გამოკითხულთა 68 პროცენტი მხარს ძლიერ ადგილობრივ ხელისუფლებას უჭერს, ხოლო ძლიერი ცენტრალური ხელისუფლების მომხრე 24 პროცენტია.
დეცენრალიზაციის მხარდაჭერა განსაკუთრებით აშკარაა ადგილობრივი ხელისუფლების პასუხისმგებლობებზე საუბრისას. 10-დან 6 ადამიანი მიიჩნევს, რომ ადგილობრივი ხელისუფლება უნდა იყოს პასუხისმგებელი ისეთი საკითხებზე, როგორიცაა გზების მშენებლობა და შეკეთება რაიონებში, უბნისა და ქალაქის პოლიციის ხელმძღვანელების დანიშვნა. ცენტრალურ ხელისუფლებასთან ერთობლივი გადაწყვეტლების მიღებას კი ისეთ საკითხებთან დაკავშირებით უჭერენ მხარს, როგორიცაა ძირითადი გზატკეცილების მშენებლობა, გადასახადების დაწესება, მიწის გამოყენებაზე წესების შემოღება და სახელმწიფო ქონების პრივატიზაცია.
დედაქალაქის გარეთ მცხოვრებნი ადგილობრივი ხელისუფლების ავტონომიას მეტად უჭერენ მხარს. „ეს შესაძლოა პროვინციის მოსახლეობის შეზღუდულ უფლებებზე მიუთითებდეს. მონაცემებზე დაყრდნობით, ადგილობრივი ხელისუფლების უფლებამოსილების გაზრდა, როგორც საკონსტიტუციო რეფორმის ნაწილი, დიდად იქნება მხარდაჭერილი საზოგადოების მიერ“, _ აღნიშნულია კვლევის ანგარიშში. ზოგადად, თვითმმართველობათა უფლებამოსილების საკითხის გაშლა ერთ-ერთი საინტერესო მხარე იქნებოდა იმ თვალსაზრისით, თუ რამდენად განხორციელებადია კანდიდატთა დაპირებები.
საყურადღებო ტენდენციაა ისიც, რომ რეგიონების თვითმმართველობის არჩევნები მედიის ყურადღების მიღმა აღმოჩნდა, ძირითად ყურადღება თბილისის მერის არჩევნებს ექცევა. რეგიონში მიმდინარე პროცესებს ნაციონალური მაუწყებლებიდან თვალ-ყურს „მოამბე“ ადევნებს, ძირითადად დარღვევების მონიტორინგის კუთხით. „რუსთავი 2“-სა და „იმედზე“ კი საარჩევნო თემატიკა უმეტესწილად საინფორმაციო გამოშვებების მეორე ბლოკებშია გადაწეული და საარჩევნო ქრონიკით შემოიფარგლება. შესაბამისად, არც დარღვევების შესახებ გვხვდება სიუჟეტები. ამ ორი ტელეკომპანიის აქტივობა წინასაარჩევნო პერიოდში სხვა მიმართულებთ გამოიხატა. ეს არის დაგეგმილი ეგზიტპოლი და ფრანგული კვლევითი კომპანია CSA-თვის დაკვეთილი საზოგადოებრივი აზრის კვლევა, რომელმაც მმართველი პარტიის და მისი კანდიდატის უპირატესობა კიდევ ერთხელ დაადასტურა.
რეგიონების გაშუქების თვალსაზრისით, საინტერესო იყო „მოამბეს“ მიერ მოზადებული სიუჟეტი, თუ რა ვითარებაა წინასაარჩევნოდ აზერბაიჯანელებით დასახლებულ მარნეულში. „7-შია თუ 30-ში“, „პრეზიდენტს ირჩევენ თუ გიგი უგულავას“, _ ეს ინფორმირებულობის ყველაზე მაღალი დონე იყო, მოსახლეობის უმეტესობას კი წარმოდგენა არ აქვს, რომ ადგილობრივი თვითმმართველობის არჩევნები ახლოვდება.
მომდევნო სიუჟეტი ახალქალაქს შეეხებოდა, სადაც ძირითად მოსახლეობას სომხები შეადგენენ. „ახალქალაქის მოსახლეობას არჩევნების მოახლოებას ნაციონალების პლაკატები ახსენებს“, _ ასე იწყებოდა სიუჟეტი და იქვე იყო მითითებული, რომ მომავალი კვირიდან რეგიონში ქრისტიან-დმოკრატიული მოძრაობაც გააქტიურდება. „მარნეულის, ახალციხის და ბოლნისის შედეგებით ვერ გაგვიყალბებენ არჩევნებს, თბილისი არ ყალბდება“, _ აცხადებს ზვიად ძიძიგური. ოპოზიციურ პარტიათა ნაკლებაქტიურობა რეგიონებზე მომზადებულ ყველა სიუჟეტში ხაზგასმულია, თავად კანდიდატები კი ამის მიზეზად ნაციონალური მოძრაობის მხრიდან ხელის შეშლას ასახელებენ.
ადმინისტრაციული რესურსის გამოყენება ერთ-ერთი პოპულარული თემაა წინასაარჩვენოდ მაუწყებლებისთვის („კავკასია“, „მაესტრო“, „საზოგადოებრივი მაუწყებელი“). „ნაციონალური მოძრაობა“ პირველი იყო პოლიტიკური პარტიებიდან, რომელიც ადმინისტრაციული რესურსების თანაბარი ხელმისაწვდომობის შესახებ მემორანდუმს შეუერთდა, თუმცა ყველაზე მეტი ბრალდება მედიაში სწორედ მათ მიმართ ისმის. „რა ვქნათ, შევწყვიტოთ პენსიების გაცემა, რახან წინასაარჩევნო პერიოდია“? _ ასე უპასუხა გიგი უგულავამ „საერთაშორისო გამჭვირვალობის“ მიერ გამოქვეყნებულ ანგარიშს. „ძნელია, გაავლო ზღვარი სახელმწიფოს ფუნქციონირებას და ადმინისტრაციული რესურსების გამოყენებას შორის“, _ განმარტავდა უმრავლესობის წევრი დავით დარჩიაშვილი. ამ ორი საკითხის გამიჯვნას კი მედიისთვის ისიც ართულებს, რომ ქალაქის მერი ამავე დროს მერობის კანდიდატია.
„ამას არ სჭირდება ოპოზიციის ხელმოწერები, ამას ხელისუფლების ნება სჭირდება“, _ აცხადებდა გიორგი თარგამაძე მემორანდუმის თაობაზე. ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაცია კი განმარტავდა, რომ „მმართველი პარტიის მხრიდან მემორანდუმთან მიერთება მნიშველოვანია, რადგანაც მას ყველაზე მეტად მიუწვდება ხელი რესურსზე“.
სამსახურებრივი მანქანების და კორპორატიული სატელეფონო ნომრების გამოყენება _ ყველაზე მსუბუქია იმ დარღვევათა შორის, რაც მედიაში ხვდება, ოპოზიციური კანდიდატების დაშინება და დაშანტაჟება კი _ ყველაზე მძიმე. „კავკასიასა“ და „მაესტროზე“ უმეტესად ბრალდებები მოპასუხე მხარის კომენტარის გარეშეა წარმოჩენილი, ამ საკითხებისადმი მიძღვნილი ახალი ამბების სცენარი „მოამბის“ სიუჟეტებში კი ხშირად ერთმანეთის იდენტურია: ჟურნალისტი რეგიონებში იმ ამბების კვალდაკვალ მიდის, რაზეც ოპოზიციური პარტიები ან არასამთავრობო ორგანიზაციები მიუთითებენ. სიუჟეტში არ ჩანს არც დამშინებელი და არც დაშინებული. მათი ჩაწერა, ვინც ამ ზეწოლის მსხვერპლია, ვერ ხერხდება, მიზეზი მარტივია და დამაჯერებელი - „არ სურთ კამერის წინ გამოჩენა“. სიუჟეტის წყარო ამბის გამგონე ოპოზიციური პარტიის წარმომადგენელია, ბოლო სიტყვა კი ისევ მმართველი პარტიის წარმომაგენელს ეკუთვნის (რომელიც თავად არ არის შანტაჟის მონაწილე), რომ ეს ყველაფერი მტკნარი სიცრუეა. სატელევიზიო ახალი ამბის სპეციფიკიდან გამომდინარე, ასეთი პრობლემები მედიას ურთულებს ამ ტიპის ამბების დამაჯერებლად წარმოჩენას.
თუმცა, არის კიდევ უფრო მსხვილი დარღვევები, რაზეც არასამთავრობო ორგანიზაციები მიუთითებენ და ამის ამსახველი ვიდეომასალებიც არსებობს, მაგრამ ისინი ნაციონალური არხების საღამოს საინფორმაციო გამოშვებებში არ ხვდება. არჩევნების მედიაცენტრი („ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაცია“, „სამართლიანი არჩევნები“ და „საერთაშორისო გამჭვირვალობა“) 3 მაისს მესტიაში მომხდარ ფაქტზე მიუთითებს, როდესაც სამეგრელო-ზემო სვანეთის გუბერნატორმა ზაზა გოროზიამ, სამხარეო პოლიციის უფროსმა თენგიზ გუნავამ (რომელიც კადრში ჩანს) და ძალოვანი უწყებების სხვა თანამშრომლებმა ოპოზიციურ კანდიდატებს იძულებით მოაწერინეს ხელი განცხადებაზე, რომ არჩევნებში მონაწილეობას არ მიიღებდნენ. მობილური ტელეფონით გადაღებული ვიდეომასალა არასამთავრობო ორგანიზაციებმა ჟურნალისტებს პრესკონფერენციაზე წარუდგინეს, მასალა სრულად „მაესტრომ“ აჩვენა, რომელსაც ახლდა დაზარალებული ლერი ნაკანის (პარტია „თავისუფლება“) კომენტარიც და ზაზა გოროზიას სატელეფონო უარყოფაც: „არც ერთი სამხედრო იქ არ ყოფილა, სპეცდანიშნულების ჯგუფი ყოველთვის არის მესტიაში“. იქვე პროვოკაცია უწოდა ამ ფაქტს და განმარტა, რომ მესტიაში რამდენიმედღიანი უშუქობის პრობლემის გამო იყო ასული და სპეცდანიშნულების რაზმიც ამიტომ პატრულირებდა. „მოამბეში“ კი აღნიშნული იყო, რომ არჩევნების მედიაცენტრმა პრესკონფერენცია გამართა და სვანეთში მომხდარი ინციდენტის ამსახველი ვიდეომასალაც წარადგინა, რომლის ფრაგმენტიც კადრში პრესკონფერენციის ფონად ჩანდა.
ნაციონალური არხების ყურადღების მიღმა აღმოჩნდა ასევე „ეროვნული საბჭოსა“ და „ეროვნული ფორუმის“ მიერ ცენტრალურ საარჩევნო კომისიაში შეტანილი სარჩელის განხილვა. დიდუბის საოლქო კომისიის თავმჯდომარის მიერ კომისიის წევრების კონცერტზე და შემდეგ რესტორანში დაპატიჟების ამსახველი ვიდეომასალა „მაესტრომ“ და „კავკასიამ“ აჩვენა. „ეს იყო ჩვეულებრივი ქართული ქეიფი, რაც კანონდარღვევა არ არის, ასე მთელი საქართველო დასაჭერი იქნებოდა“, _ განმარტა გიორგი ბარამიძემ, რომელიც თავად ესწრებოდა „ჩვეულებრივ ქართულ ქეიფს“. სარჩელი არც ცესკო-მ დააკმაყოფილა.
ზედაპირულად იყო გაშუქებული საარჩევნო სიების საკითხიც. საარჩევნო სიების გადამოწმება პოლიტიკური პარტიების მხრიდან, აღმოჩენილი ხარვეზების რაოდენობრივი მონაცემები, რეესტრის მხრიდან ჩასწორებები, ამაში დახარჯული თანხა და ბოლოს ცესკო-ს ინიციატივა რეგისტრაციიდან მოხსნილი ამომრჩევლებისთვის დამატებითი უბნების შექმნაზე _ ამ ყველაფერმა ბოლოს სამივე ნაციონალური მაუწყებელი მხოლოდ ერთ ამომრჩევლამდე, საფეხბურთო მწვრთნელ რევაზ ძოძუაშვილამდე მიიყვანა, მაშინ როცა ასეთი ამომრჩეველი ათასობითაა ქალაქში.
საარჩევნო კამპანიის მიმდინარეობისას კანდიდატები არათანაბარ მედიაზე საუბრობენ. „მომეცით ისეთი მედია, როგორიც ნაციონალურ მოძრობას აქვს და მეც ვაწარმოებ ასეთ კამპანიას“, _ პირველი სამდურავი ქრისტიან-დემოკრატმა ლევან ვეფხვაძემ გამოთქვა, თუმცა ეს პოლიტიკური პარტია ერთ-ერთი ყველაზე ხშირად ციტირებული პარტიაა ახალ ამბებში. ზვიად ძიძიგურმაც „რუსთავი 2“-ის და „იმედის“ მისამართით უკმაყოფილება ეუთო-ს სადამკვირვებლო მისიას გაანდო. თინა ხიდაშელი კი აღნიშნავდა, რომ „ქართული ტელესივრცე მათ აქტივობებს საკამარისად არ ასახავს. ნაციონალური არხები მოდიან, იწერენ, არქივებს აკეთებენ და აღარ უშვებენ. ვიღაცას ეგონება, რომ ვპასიურობთ“. სამაგიეროდ „ალიანსის“ აქტივობებს უხვად აშუქებს „კავკასიაცა“ და „მაესტროც“.
„მოამბეში“ გასულ სიუჟეტში სხვა ოპოზიციური კანდიდატებიცა და პარტიებიც არათანაბარ მედიაგაშუქებაზე მიუთითებდნენ, ტელეჟურნალისტები კი არჩევნებამდე ორი კვირით ადრე თბილისის მერიის მიერ მხარდაჭერილ „მასმოდა-2010“-ში იღებენ მონაწილეობას. მათ შორის ის ჟურნალისტებიც, რომლებიც თავად აშუქებენ თვითმმართველობის არჩევნებს. „იშვიათ შემთხვევებში, მხოლოდ სამსახურებრივი მოვალეობის შესრულების მიზნით, შეიძლება ჟურნალისტმა მიიღოს გარკვეული შეღავათი _ მაგალითად, ფასდაკლება თვითმფრინავის ბილეთზე, უფასო ბილეთი წარმოდგენაზე, უფასო ტრანსპორტირება და სასტუმრო, და ა.შ. ასეთმა მიდგომამ არ უნდა იმოქმედოს საკითხის ობიექტურად გაშუქებაზე (22.8) _ აღნიშნულია საზოგადოებრივი მაუწყებლის ქცევის კოდექსში. „მოამბის“ ჟურნალისტს კი მერიისგან პრიზად სასტუმრო „რედისონში“ ორი ღამის გათევა ერგო. კოდექსში „სამსახურებრივი მოვალეობის“ ნაცვლად, „ცოლ-ქმრული მოვალეობა“ რომ ეწეროს, საკამათოც არაფერი იქნებოდა.
"ლიბერალი", #32, 24-30 მაისი, 2010
5/28/10
5/24/10
როგორ ირჩევ მერს
ამომრჩეველთა აქტივობას 30 მაისს დიდწილად ისიც განსაზღვრავს, თუ როგორ გააშუქებს მედია ადგილობრივი თვითმმართველობის წინასაარჩევნო პერიოდს.
„რად მინდა მე პირადი სიმპატია, მე ის მინდა, ვინც კარგს გააკეთებს ხალხისთვის“, - ასაკოვანი ქალბატონი თავისი არჩევნის საფუძველს უხსნის „მოამბის“ ჟურნალისტს. ყველა ასე არ ფიქრობს: „დაპირებების არ მჯერა, მთავარია როგორი ცხოვრება განვლო“, „პიროვნებას მივანიჭებდი უპრატესობას, პირველ რიგში ქალაქელი უნდა იყოს“, „მთავარია წინასაარჩევნო პროგრამა, ამის მიხედვით გავაკეთებ არჩევანს“. სიუჟეტში პოლიტიკოსებიც აღნიშნავდნენ, რომ ამომრჩეველი გაიზარდა და მათ მოუწევთ როგორც დახვეწილი პროგრამის წარდგენა, ისე პირადი სიმპატიის მოპოვება.
მეორე საკითხია როგორ გააშუქებს მედია წინასაარჩევნო კამპანიას, რაზე გააკეთებს მეტ აქცენტს - სტრატეგიაზე, პროგრამებზე, პიროვნებაზე თუ წინასაარჩევნო ქრონიკით შემოიფარგლება. ეს არის არჩევნების გაშუქების 4 ყველაზე გავრცელებული ჩარჩო, რომელთა პროპორცია, მედიამკვლევრების აზრით, დიდწილად განსაზღვრავს საბოლოოდ ამომრჩეველთა აქტივობას არჩევნების დღეს. სტრატეგიული ჩარჩო საზოგადოებრივი აზრის კვლევებზე ფოკუსით ხშირ შემთხვევაში ამომრჩეველთა პასიურობას განაპირობებს.
გასულ კვირის ყველაზე მნიშვნელოვანი ახალი ამბავი NDI-ის კვლევის შედეგების გამოქვეყნება იყო. მედიამ განსაკუთრებული აქცენტი რამდენიმე მონაცემზე გააკეთა: 53 % -ის აზრით ქვეყანა სწორი გზით ვითარდება, 57 % გიგი უგულავას უჭერს მხარს, გიგი უგულავას რეიტინგი მეტია ვიდრე სააკშვილის, ორივეს კი პატრიარქი უსწრებს. მედიის ყურადღების მიღმა აღმოჩნდა წინასაარჩევნოდ ასევე ერთ-ერთი ყველაზე მნშვნელოვანი მონაცემი - „არ ვიცი“ და „უარი პასუხზე“. ასევე, არ იყო წარმოჩენილი იმის ამსახველი მონაცემები, რამდენად ენდობა „იმედის“ და „საზოგადოებრივი მაუწყებლის“ ახალ ამბებს მაყურებელი.
არის თუ არა თბილისის მერის არჩევნები მომავალი საპრეზიდენტო არჩევნების განმსაზღვრელი და ეყოლებოდა თუ არა ოპოზიციას ერთიანი კანდიდატი ამ ბრძოლაში - ამ ფონმა ადგილობრივი თვითმმართველობის არჩევნების იმთავითვე სტრატეგიაზე აქცენტირება განაპირობა. ამ ტიპის ჩარჩოს რამდენიმე კრიტერიუმი განსაზღვრავს: წარმოჩენილია თუ არა მოგება-წაგების ასპექტები, მოყვანილია თუ არა საზოგადეობრივი აზრის კვლევის შედეგები, აგებულია ერთ კონკრეტულ შემთხვევაზე, დასმულია თუ არა რომელიმე მხარის პასუხისმგებლობა და ნაჩვენებია თუ არა კონფლიქტი მხარეებს შორის. მაშ, ასე:
ოპოზიციური პარტიების უშედეგო კონსულტაციები და პრაიმერი „ერთიანი კანდიდატის“ გამოსავლენად;
გამარჯვების ფორმულის შემუშავება, მინუს ნოღაიდელი თუ პლუს ნოღაიდელი და „ედინაია როსიას პარტნიორისგან“ პასუხი ამ ყველაფერზე: „ჩვენს გარეშე გამარჯვება არ არსებობს“;
მარჩიელობა იყრიდა თუ არ კენჭს მერობის კანდიდატობაზე ლევან გაჩეჩილაძე და შეიქმნებოდა თუ არა ახალი ტრიუმვირატი გაჩეჩილაძე-ნოღაიდელი-ოქრუაშვილის სახით. „ლევანი მზად არის ყველაფრისთვის, რაც გამარჯვების ფორმულისთვის გამოდგება“, - ასე აფასებდა სუბარი გაჩეჩილაძის შესაძლო ამბიციას;
ალექსანდრე ებრალიძის პრეზიდენტობისთვის მზადება და დიასპორის ფორუმი იგივე „ალიკ ბაზარის ბაზარი“(„იმედი“), რომელშიც კობა დავითაშვილი და კახა კუკავაც იღებდნენ მონაწილეობას. „ჩვენ გვინდა მეგობრული ურთიერთობები, არც რუსეთის კმევა, არც ამერიკის კმევა“ - აცხადებდა დავითაშვილი;
„ალიანსის“ შეთავაზება ქრისტიან-დემოკრატიულ მოძრაობას - ჭანტურიას კანდიდატურის მოხსნის სანაცვლოდ საკრებულოს თავმჯდომარედ ინგა გრიგოლიას მხარდაჭერა. „ყველა საარჩევნო სუბიექტი სტრატეგიას თვითონ გეგმავს“- აცხადებდა კუკავა, „საერთო სტრატეგიის შესამუშავებლად გადადგმული ნაბიჯია“- განმარტავდა თოფაძე;
„ალასანიამ გამარჯვების ფორმულა ვერ გაიაზრა“ - აცხადებდა გაჩეჩილაძე ალიანსის საარჩვენო სიიდან სოზარ სუბარის გამოთიშვაზე. „ბრძოლა გრძელდება... ჩვენი მიზანია ნაციონალების გასტუმრება ამ ქვეყნიდან“ - განმარტავდა სუბარი;
მოხდა თუ არა ფიზიკური დაპირისპირება დიდუბის და სამგორის საარჩევნო შტაბის წარმომადგენლებს შორის „რაჭის უბანთან“ და სცემა თუ არა ნაციონალმა პეტრე ცისკარიშვილმა გიგი უგულავას „თაღლაურიასთან“ და იმავე სერიიდან:
„ძიძიგურის გასროლა, საარჩევნო კამპანიაში დენთის სუნი დატრიალდა“ („რუსთავი 2“), „ძიძიგურის საარჩევნო გასროლა“ („იმედი“) - ინციდენტი ნაცმოძრაობის აქტვისტებს და მერობის ერთ-ერთ კანდიდატს შორის;
„მე ვიწყებ ბრძოლას თბილისის უკეთესი მომავლისთვის“ - ამ ფრაზით შეუერთდა გიგი უგულავა წინასაარჩევნო კამპანიას. იქცევა მერია დასაქმების ბიუროდ თუ პოლიტიკურ ცენტრად - არჩევანი კანდიდატების პროგრამებიდან გამომდინარე საკმაოდ შეზღუდულია.
პროგრამაზე ორიენტირებული გაშუქება პროცენტულად სტრატეგიულ ჩარჩოს უტოლდება. თუმცა ეს არ არის წმნინდად საკითხის ჩარჩო, რომელსაც შემდეგი პარამეტრები განსაზღვრავს: არის თუ არა საუბარი ახალი ამბავში კანდიდატის პროგრამის კონკრეტულ სფეროებზე, პრობლემის გადაწყვეტის გზებზე და მოცემულია თუ არა ანალიზი. უკანასკნელი კრიტერიუმი თითქმის არც ერთი კანდიდატის შემთხვევში არაა დაცული და ამ ტიპის ახალი ამბების ძირითადი ხარვეზია.
მმართველი პარტიის კანდიდატის პროგრამას მედიამ ყველაზე ვრცელი მასალა წარდგენის დღეს დაუთმო. მას შემდეგ უგულავას კამპანიამ პერფორმანსის სახე მიიღო და პროგრამულ ნაწილზე მედია ნაკლებ აქცენტს აკეთებს.
წინასაარჩვნო ქრონიკაზეა მიბმული ჭანტურიას პროგრამული მიმართულებები, მაშინაც კი როცა იგი საშუალო ბიზნესის განვითერების გეგმას დარგობრივ ექსპერტებთან წარადგენს. ერთი შადრევნის მაგალითზე იმის ახსნა, თუ როგორ გახდება წყალი უფასო - ჭანტურიას დაპირებების ყველაზე ხატოვანი განმარტება იყო.
„დასაქმებაზე ჩვენ 15 წელია ვლაპარაკობთ, ძალიან კარგია რომ აგვყვნენ და დღეს ყველა ამას აწვება“ - გოგი თოფაძის პროგრამაზე ერთ-ერთი სიუჟეთში ისიც კი იყო მითითებული, რომ 12 პუნქტიანი გეგმა ერთ გვერდზე დაეტია.
ძიძიგურის საკანდიდატო პროგრამის ასპექტების წარმოჩენა მედიის მხრიდან უმეტესად ამგვარი ფრაზებით შემოიფარგლება: „მერია აღარ დააფინანსებს სატანისტურ ჰელოვინს და გეი-აღლუმებს“;
ყველაზე ვრცლად ირკალი ალასანიას წინასაარჩევნო პროგრამა შუქდება, რომელსაც ყველაზე მეტ დროს „კავკასიის“ საინფორმაციო გამოშვება უთმობს. მისი ჯანდაცვის, დასაქმების და სოციალურ პროგრამებს ვრცელი სიუჟეტები მიეძღვნა. „კურიერში“ კი მისი ჯანდაცვის გეგმა სადაზღვევო პოლისის ჩამონათვალს შეადარეს.
მაუწყებლების მიერ გაშუქებული ყოველი მესამე საარჩევნო ახალი ამბავი ტრივიალური ინფორმაციაა ანუ პარტიების და კანდიდატების ყოველდღიური აქტივობების კოლაჟი: პრესკონფერენციები და შეხვედრები ამომრჩევლებთან. რაც შეეხება კანდიდატების პორტრეტებს, „რუსთავი 2“-ის მიერ წამოწყებული ციკლი კანიდადიტის ერთი სამუშაო დღე - „მოამბემ“ გააგრძელა, რომელიც წინასაარჩევნოდ ყველაზე მრავალფეროვანი რუბრიკებით გამოირჩევა. პროფილური სიუჟეტები მართლაც „პირად სიმპატიაზე“ გათვლილი, დავით იაკობიძე სტუდენტებთან, თამაზ ვაშაძე ნაგაზთან, ძიძიგური შვილებთან, ირაკლი ალასანია გაზეთებთან, ივანიშვილი აქციის მონაწილეებთან, უგულავა ყველასთან ერთად - ერთ დღეში „გაცნობილი“ კანდიდატისთვის ხმის მიცემა ამომრჩეველს არ გაუადვილდება.
„ამერიკელებო თავი დაგვანებეთ, თქვენ ვინც გინდათ, პროამერიკული პოლიტიკური პარტიები ადიან ძალიან ზეით, დანარჩენს ქვეით წევთ (ედიტორებო ზეით-ქვეით არ ჩაასწოროთ, როგორც წინა სტატიაში ძიძიგურის „ჩააცხებს“)“ - სხვა ოპოზიციურ კანდიდატებთან ერთად უნდობლობა გამოუცხადა თოფაძემ NDI-ის რეიტინგებს. უგულავა კი უბან-უბან 5 წლის მანძილზე შექმნილ სამუშაო ადგილებს ამომრჩევლებთან ერთად ითვლიდა: „15 ერთგან, 20 მეორეგან...“, მოსაგროვებელი კიდევ ბევრია.
"ლიბერალი", # 31, 17- 23 მაისი/2010
„რად მინდა მე პირადი სიმპატია, მე ის მინდა, ვინც კარგს გააკეთებს ხალხისთვის“, - ასაკოვანი ქალბატონი თავისი არჩევნის საფუძველს უხსნის „მოამბის“ ჟურნალისტს. ყველა ასე არ ფიქრობს: „დაპირებების არ მჯერა, მთავარია როგორი ცხოვრება განვლო“, „პიროვნებას მივანიჭებდი უპრატესობას, პირველ რიგში ქალაქელი უნდა იყოს“, „მთავარია წინასაარჩევნო პროგრამა, ამის მიხედვით გავაკეთებ არჩევანს“. სიუჟეტში პოლიტიკოსებიც აღნიშნავდნენ, რომ ამომრჩეველი გაიზარდა და მათ მოუწევთ როგორც დახვეწილი პროგრამის წარდგენა, ისე პირადი სიმპატიის მოპოვება.
მეორე საკითხია როგორ გააშუქებს მედია წინასაარჩევნო კამპანიას, რაზე გააკეთებს მეტ აქცენტს - სტრატეგიაზე, პროგრამებზე, პიროვნებაზე თუ წინასაარჩევნო ქრონიკით შემოიფარგლება. ეს არის არჩევნების გაშუქების 4 ყველაზე გავრცელებული ჩარჩო, რომელთა პროპორცია, მედიამკვლევრების აზრით, დიდწილად განსაზღვრავს საბოლოოდ ამომრჩეველთა აქტივობას არჩევნების დღეს. სტრატეგიული ჩარჩო საზოგადოებრივი აზრის კვლევებზე ფოკუსით ხშირ შემთხვევაში ამომრჩეველთა პასიურობას განაპირობებს.
გასულ კვირის ყველაზე მნიშვნელოვანი ახალი ამბავი NDI-ის კვლევის შედეგების გამოქვეყნება იყო. მედიამ განსაკუთრებული აქცენტი რამდენიმე მონაცემზე გააკეთა: 53 % -ის აზრით ქვეყანა სწორი გზით ვითარდება, 57 % გიგი უგულავას უჭერს მხარს, გიგი უგულავას რეიტინგი მეტია ვიდრე სააკშვილის, ორივეს კი პატრიარქი უსწრებს. მედიის ყურადღების მიღმა აღმოჩნდა წინასაარჩევნოდ ასევე ერთ-ერთი ყველაზე მნშვნელოვანი მონაცემი - „არ ვიცი“ და „უარი პასუხზე“. ასევე, არ იყო წარმოჩენილი იმის ამსახველი მონაცემები, რამდენად ენდობა „იმედის“ და „საზოგადოებრივი მაუწყებლის“ ახალ ამბებს მაყურებელი.
არის თუ არა თბილისის მერის არჩევნები მომავალი საპრეზიდენტო არჩევნების განმსაზღვრელი და ეყოლებოდა თუ არა ოპოზიციას ერთიანი კანდიდატი ამ ბრძოლაში - ამ ფონმა ადგილობრივი თვითმმართველობის არჩევნების იმთავითვე სტრატეგიაზე აქცენტირება განაპირობა. ამ ტიპის ჩარჩოს რამდენიმე კრიტერიუმი განსაზღვრავს: წარმოჩენილია თუ არა მოგება-წაგების ასპექტები, მოყვანილია თუ არა საზოგადეობრივი აზრის კვლევის შედეგები, აგებულია ერთ კონკრეტულ შემთხვევაზე, დასმულია თუ არა რომელიმე მხარის პასუხისმგებლობა და ნაჩვენებია თუ არა კონფლიქტი მხარეებს შორის. მაშ, ასე:
ოპოზიციური პარტიების უშედეგო კონსულტაციები და პრაიმერი „ერთიანი კანდიდატის“ გამოსავლენად;
გამარჯვების ფორმულის შემუშავება, მინუს ნოღაიდელი თუ პლუს ნოღაიდელი და „ედინაია როსიას პარტნიორისგან“ პასუხი ამ ყველაფერზე: „ჩვენს გარეშე გამარჯვება არ არსებობს“;
მარჩიელობა იყრიდა თუ არ კენჭს მერობის კანდიდატობაზე ლევან გაჩეჩილაძე და შეიქმნებოდა თუ არა ახალი ტრიუმვირატი გაჩეჩილაძე-ნოღაიდელი-ოქრუაშვილის სახით. „ლევანი მზად არის ყველაფრისთვის, რაც გამარჯვების ფორმულისთვის გამოდგება“, - ასე აფასებდა სუბარი გაჩეჩილაძის შესაძლო ამბიციას;
ალექსანდრე ებრალიძის პრეზიდენტობისთვის მზადება და დიასპორის ფორუმი იგივე „ალიკ ბაზარის ბაზარი“(„იმედი“), რომელშიც კობა დავითაშვილი და კახა კუკავაც იღებდნენ მონაწილეობას. „ჩვენ გვინდა მეგობრული ურთიერთობები, არც რუსეთის კმევა, არც ამერიკის კმევა“ - აცხადებდა დავითაშვილი;
„ალიანსის“ შეთავაზება ქრისტიან-დემოკრატიულ მოძრაობას - ჭანტურიას კანდიდატურის მოხსნის სანაცვლოდ საკრებულოს თავმჯდომარედ ინგა გრიგოლიას მხარდაჭერა. „ყველა საარჩევნო სუბიექტი სტრატეგიას თვითონ გეგმავს“- აცხადებდა კუკავა, „საერთო სტრატეგიის შესამუშავებლად გადადგმული ნაბიჯია“- განმარტავდა თოფაძე;
„ალასანიამ გამარჯვების ფორმულა ვერ გაიაზრა“ - აცხადებდა გაჩეჩილაძე ალიანსის საარჩვენო სიიდან სოზარ სუბარის გამოთიშვაზე. „ბრძოლა გრძელდება... ჩვენი მიზანია ნაციონალების გასტუმრება ამ ქვეყნიდან“ - განმარტავდა სუბარი;
მოხდა თუ არა ფიზიკური დაპირისპირება დიდუბის და სამგორის საარჩევნო შტაბის წარმომადგენლებს შორის „რაჭის უბანთან“ და სცემა თუ არა ნაციონალმა პეტრე ცისკარიშვილმა გიგი უგულავას „თაღლაურიასთან“ და იმავე სერიიდან:
„ძიძიგურის გასროლა, საარჩევნო კამპანიაში დენთის სუნი დატრიალდა“ („რუსთავი 2“), „ძიძიგურის საარჩევნო გასროლა“ („იმედი“) - ინციდენტი ნაცმოძრაობის აქტვისტებს და მერობის ერთ-ერთ კანდიდატს შორის;
„მე ვიწყებ ბრძოლას თბილისის უკეთესი მომავლისთვის“ - ამ ფრაზით შეუერთდა გიგი უგულავა წინასაარჩევნო კამპანიას. იქცევა მერია დასაქმების ბიუროდ თუ პოლიტიკურ ცენტრად - არჩევანი კანდიდატების პროგრამებიდან გამომდინარე საკმაოდ შეზღუდულია.
პროგრამაზე ორიენტირებული გაშუქება პროცენტულად სტრატეგიულ ჩარჩოს უტოლდება. თუმცა ეს არ არის წმნინდად საკითხის ჩარჩო, რომელსაც შემდეგი პარამეტრები განსაზღვრავს: არის თუ არა საუბარი ახალი ამბავში კანდიდატის პროგრამის კონკრეტულ სფეროებზე, პრობლემის გადაწყვეტის გზებზე და მოცემულია თუ არა ანალიზი. უკანასკნელი კრიტერიუმი თითქმის არც ერთი კანდიდატის შემთხვევში არაა დაცული და ამ ტიპის ახალი ამბების ძირითადი ხარვეზია.
მმართველი პარტიის კანდიდატის პროგრამას მედიამ ყველაზე ვრცელი მასალა წარდგენის დღეს დაუთმო. მას შემდეგ უგულავას კამპანიამ პერფორმანსის სახე მიიღო და პროგრამულ ნაწილზე მედია ნაკლებ აქცენტს აკეთებს.
წინასაარჩვნო ქრონიკაზეა მიბმული ჭანტურიას პროგრამული მიმართულებები, მაშინაც კი როცა იგი საშუალო ბიზნესის განვითერების გეგმას დარგობრივ ექსპერტებთან წარადგენს. ერთი შადრევნის მაგალითზე იმის ახსნა, თუ როგორ გახდება წყალი უფასო - ჭანტურიას დაპირებების ყველაზე ხატოვანი განმარტება იყო.
„დასაქმებაზე ჩვენ 15 წელია ვლაპარაკობთ, ძალიან კარგია რომ აგვყვნენ და დღეს ყველა ამას აწვება“ - გოგი თოფაძის პროგრამაზე ერთ-ერთი სიუჟეთში ისიც კი იყო მითითებული, რომ 12 პუნქტიანი გეგმა ერთ გვერდზე დაეტია.
ძიძიგურის საკანდიდატო პროგრამის ასპექტების წარმოჩენა მედიის მხრიდან უმეტესად ამგვარი ფრაზებით შემოიფარგლება: „მერია აღარ დააფინანსებს სატანისტურ ჰელოვინს და გეი-აღლუმებს“;
ყველაზე ვრცლად ირკალი ალასანიას წინასაარჩევნო პროგრამა შუქდება, რომელსაც ყველაზე მეტ დროს „კავკასიის“ საინფორმაციო გამოშვება უთმობს. მისი ჯანდაცვის, დასაქმების და სოციალურ პროგრამებს ვრცელი სიუჟეტები მიეძღვნა. „კურიერში“ კი მისი ჯანდაცვის გეგმა სადაზღვევო პოლისის ჩამონათვალს შეადარეს.
მაუწყებლების მიერ გაშუქებული ყოველი მესამე საარჩევნო ახალი ამბავი ტრივიალური ინფორმაციაა ანუ პარტიების და კანდიდატების ყოველდღიური აქტივობების კოლაჟი: პრესკონფერენციები და შეხვედრები ამომრჩევლებთან. რაც შეეხება კანდიდატების პორტრეტებს, „რუსთავი 2“-ის მიერ წამოწყებული ციკლი კანიდადიტის ერთი სამუშაო დღე - „მოამბემ“ გააგრძელა, რომელიც წინასაარჩევნოდ ყველაზე მრავალფეროვანი რუბრიკებით გამოირჩევა. პროფილური სიუჟეტები მართლაც „პირად სიმპატიაზე“ გათვლილი, დავით იაკობიძე სტუდენტებთან, თამაზ ვაშაძე ნაგაზთან, ძიძიგური შვილებთან, ირაკლი ალასანია გაზეთებთან, ივანიშვილი აქციის მონაწილეებთან, უგულავა ყველასთან ერთად - ერთ დღეში „გაცნობილი“ კანდიდატისთვის ხმის მიცემა ამომრჩეველს არ გაუადვილდება.
„ამერიკელებო თავი დაგვანებეთ, თქვენ ვინც გინდათ, პროამერიკული პოლიტიკური პარტიები ადიან ძალიან ზეით, დანარჩენს ქვეით წევთ (ედიტორებო ზეით-ქვეით არ ჩაასწოროთ, როგორც წინა სტატიაში ძიძიგურის „ჩააცხებს“)“ - სხვა ოპოზიციურ კანდიდატებთან ერთად უნდობლობა გამოუცხადა თოფაძემ NDI-ის რეიტინგებს. უგულავა კი უბან-უბან 5 წლის მანძილზე შექმნილ სამუშაო ადგილებს ამომრჩევლებთან ერთად ითვლიდა: „15 ერთგან, 20 მეორეგან...“, მოსაგროვებელი კიდევ ბევრია.
"ლიბერალი", # 31, 17- 23 მაისი/2010
Free Topic
Broadcasters use non-election topics for election context as well.
Several days before the official launch of the election campaign, a scan of the national TV news reveals that several topics have seemingly eclipsed what many consider to be major election issues. "Rustavi 2" is focusing mostly on foreign policy issues, "Maestro" and "Kavkasia" stress domestic politics while Public Broadcaster has been emphasizing social issues.
"They want 6 May to be a 'police day' and 23 November - revolution day. Time will come when Saint George strikes them with his sword," said Zviad Dzidziguri, an opposition candidate for Tbilisi Mayor about the declaration of the 6 May 'Day of Police'. Opposition TV channel Kavkasia aired opposition statements about the looming protest action on their evening news. Maestro's attention was drawn to the U.S. Embassy where the U.S. Department of State advised American citizens to stay away from places of protest actions and demonstrations. U.S. government representatives explained this precaution as the result of threats coming from the opposition, while the opposition blamed it on President Saakashvili's continual stressing of the potential danger coming from Russia. The embassy explained, however, that this was just another routine statement similar to many they had made in Georgia previously.
"Rustavi 2" aired an exclusive interview with Georgia's Interior Minister regarding his decision to make 6 May the official "Day of Police." Minister Merabishvili backed up this decision by saying that this day is already associated with pleasant emotions for "many people." Those who are somehow not included under the heading of "many people" seem to have been left out of the attention of Georgia's national broadcasting companies. The archive materials from the occurrence of 6 May, 2009 and the two demonstrators who were hurt in the incident were remembered only by "Maestro" and "Kavkasia".
The police parade of 6 May and the opposition's protest action were aired in predictable succession by the TV channels. National channels started with the parade and the president's address and continued with the material showing the protesters and their clashes with police, while "Kavkasia" and "Maestro" showed them in the opposite order. "Moambe" was the only news outlet upon which information about the religious holiday (Saint George's Day) preceded the report about the police day.
Imedi titled their report: "The 'Police Day' and the stone-throwing opposition".
Another difference in how the events of 6 May were broadcast on some TV channels lies in the use of the adverb "too": "The protesters were hurt and the law enforcers were hurt too," one channel said; "The police officers were hurt and the protesters were hurt too," said the another. The different uses of this one word - "too" - effectively changed the stress. But it should be noted that all channels noted that people were hurt on both sides. They also underlined the low number of people who gathered at another opposition demonstration held on Saakadze Square.
Among the topics that overshadowed local Georgian election issues for a month-and-a-half were: the deaths of the Polish president and the government delegation traveling with him in a plane crash (for several days this topic completely occupied the leads of the national news); the subsequent mourning in Poland; the details of the catastrophe; the mourning in Georgia; the details from Moscow; the mourning in Europe; a photo exhibition about Kaczynski; Georgian refugees on Kaczynski; and Polish citizens grateful to Saakashvili for his visit in Poland at a time when Barrack Obama went to play golf.
The stories also included natural disasters that could have be easily been politicized by the broadcasters. The reporting on the danger of the flooding of the village of Velistsikhe was even more of an example of how government works during emergency situations than the highlight of the problem. "Even if there is a slightest danger, it is our responsibility to remove it," said the minister of environmental protection, who traveled to Velistsikhe together with other government members. The evening news showed exemplary discipline for several days reporting the development of the story: the water level in the Velistsikhe fell by 10 cm, the danger of flooding had been removed, the sun finally looked out of the clouds in Velistsikhe... Other no less topical social issues are rarely covered in such a detail.
The conclusion of the British examination of the phone conversation between Tsamalashvili-Arveladze and the telephone communication between high-ranking officials Merabishvili and Kutelia, Aldamov and Lortkipanidze (about the gathering of the people of Caucasus and the recognition of the genocide) on YouTube occupied quite a long time on "Kavkasia" and "Maestro" channels.
Another interesting aspect is the governmental chronicles. In an exclusive interview given to "Rustavi 2" from the USA, the president said that this improved Tbilisi was the result of the good work of not only Gigi Ugulava but of the entire team. That is why his and other government members' appearances on TV is perceived as a "team support". The demotion of Kodua was explained by the intergovernmental confrontation in a report which aired on "Kavkasia". The news even quoted a newspaper article which read that "Ugulava controls the universities" and the majority member Davit Darchiashvili had to explain that "the team is together and these are the ministry's internal affairs".
"Until now there were no tennis courts in Kutaisi. The stadiums were in poor condition and Kutaisians had to learn swimming on the parquet. If you behave yourselves, we will pour water in it," said the president wearing a T-shirt reading "I Love Kutaisi" at the opening ceremony of a training centre in Kutaisi. "Maestro" chose to focus on an incident that occurred in Kutaisi. It was about a verbal quarrel that a woman from Kutaisi had with the president's bodyguards and how she was removed from the place by force.
"The fulfilled promise" - this is how "Kurieri" presented the president's visit to Misaktsieli to the public. There, the installation of individual electricity meters will be finished in a month. The president has fulfilled a promise made two years ago and has received new "tasks" from the people.
A journalist speaking on "Maestro"about the president's visit to Misaktsieli argued that this visit disrupted local classes. Pupils and their teachers had to line up along the ponds which had been hurriedly dried for this occasion and the people who had received electricity meters somehow managed to appear next to the president.
In fact, the main topic of the reports broadcast on "Imedi", "Rustavi 2" and "Maestro" was not the installation of these meters. The political context completely overshadowed the social importance of the issue.
And finally, according to the latest study made by the National Democratic Institute, 58% of the people surveyed consider "democracy" to be "freedom of speech and media"; and 25% surveyed put "fair elections" at the top of the list. So it seems that the Georgian media has a high responsibility to live up to ahead of the elections.
"Liebrali", #30
Several days before the official launch of the election campaign, a scan of the national TV news reveals that several topics have seemingly eclipsed what many consider to be major election issues. "Rustavi 2" is focusing mostly on foreign policy issues, "Maestro" and "Kavkasia" stress domestic politics while Public Broadcaster has been emphasizing social issues.
"They want 6 May to be a 'police day' and 23 November - revolution day. Time will come when Saint George strikes them with his sword," said Zviad Dzidziguri, an opposition candidate for Tbilisi Mayor about the declaration of the 6 May 'Day of Police'. Opposition TV channel Kavkasia aired opposition statements about the looming protest action on their evening news. Maestro's attention was drawn to the U.S. Embassy where the U.S. Department of State advised American citizens to stay away from places of protest actions and demonstrations. U.S. government representatives explained this precaution as the result of threats coming from the opposition, while the opposition blamed it on President Saakashvili's continual stressing of the potential danger coming from Russia. The embassy explained, however, that this was just another routine statement similar to many they had made in Georgia previously.
"Rustavi 2" aired an exclusive interview with Georgia's Interior Minister regarding his decision to make 6 May the official "Day of Police." Minister Merabishvili backed up this decision by saying that this day is already associated with pleasant emotions for "many people." Those who are somehow not included under the heading of "many people" seem to have been left out of the attention of Georgia's national broadcasting companies. The archive materials from the occurrence of 6 May, 2009 and the two demonstrators who were hurt in the incident were remembered only by "Maestro" and "Kavkasia".
The police parade of 6 May and the opposition's protest action were aired in predictable succession by the TV channels. National channels started with the parade and the president's address and continued with the material showing the protesters and their clashes with police, while "Kavkasia" and "Maestro" showed them in the opposite order. "Moambe" was the only news outlet upon which information about the religious holiday (Saint George's Day) preceded the report about the police day.
Imedi titled their report: "The 'Police Day' and the stone-throwing opposition".
Another difference in how the events of 6 May were broadcast on some TV channels lies in the use of the adverb "too": "The protesters were hurt and the law enforcers were hurt too," one channel said; "The police officers were hurt and the protesters were hurt too," said the another. The different uses of this one word - "too" - effectively changed the stress. But it should be noted that all channels noted that people were hurt on both sides. They also underlined the low number of people who gathered at another opposition demonstration held on Saakadze Square.
Among the topics that overshadowed local Georgian election issues for a month-and-a-half were: the deaths of the Polish president and the government delegation traveling with him in a plane crash (for several days this topic completely occupied the leads of the national news); the subsequent mourning in Poland; the details of the catastrophe; the mourning in Georgia; the details from Moscow; the mourning in Europe; a photo exhibition about Kaczynski; Georgian refugees on Kaczynski; and Polish citizens grateful to Saakashvili for his visit in Poland at a time when Barrack Obama went to play golf.
The stories also included natural disasters that could have be easily been politicized by the broadcasters. The reporting on the danger of the flooding of the village of Velistsikhe was even more of an example of how government works during emergency situations than the highlight of the problem. "Even if there is a slightest danger, it is our responsibility to remove it," said the minister of environmental protection, who traveled to Velistsikhe together with other government members. The evening news showed exemplary discipline for several days reporting the development of the story: the water level in the Velistsikhe fell by 10 cm, the danger of flooding had been removed, the sun finally looked out of the clouds in Velistsikhe... Other no less topical social issues are rarely covered in such a detail.
The conclusion of the British examination of the phone conversation between Tsamalashvili-Arveladze and the telephone communication between high-ranking officials Merabishvili and Kutelia, Aldamov and Lortkipanidze (about the gathering of the people of Caucasus and the recognition of the genocide) on YouTube occupied quite a long time on "Kavkasia" and "Maestro" channels.
Another interesting aspect is the governmental chronicles. In an exclusive interview given to "Rustavi 2" from the USA, the president said that this improved Tbilisi was the result of the good work of not only Gigi Ugulava but of the entire team. That is why his and other government members' appearances on TV is perceived as a "team support". The demotion of Kodua was explained by the intergovernmental confrontation in a report which aired on "Kavkasia". The news even quoted a newspaper article which read that "Ugulava controls the universities" and the majority member Davit Darchiashvili had to explain that "the team is together and these are the ministry's internal affairs".
"Until now there were no tennis courts in Kutaisi. The stadiums were in poor condition and Kutaisians had to learn swimming on the parquet. If you behave yourselves, we will pour water in it," said the president wearing a T-shirt reading "I Love Kutaisi" at the opening ceremony of a training centre in Kutaisi. "Maestro" chose to focus on an incident that occurred in Kutaisi. It was about a verbal quarrel that a woman from Kutaisi had with the president's bodyguards and how she was removed from the place by force.
"The fulfilled promise" - this is how "Kurieri" presented the president's visit to Misaktsieli to the public. There, the installation of individual electricity meters will be finished in a month. The president has fulfilled a promise made two years ago and has received new "tasks" from the people.
A journalist speaking on "Maestro"about the president's visit to Misaktsieli argued that this visit disrupted local classes. Pupils and their teachers had to line up along the ponds which had been hurriedly dried for this occasion and the people who had received electricity meters somehow managed to appear next to the president.
In fact, the main topic of the reports broadcast on "Imedi", "Rustavi 2" and "Maestro" was not the installation of these meters. The political context completely overshadowed the social importance of the issue.
And finally, according to the latest study made by the National Democratic Institute, 58% of the people surveyed consider "democracy" to be "freedom of speech and media"; and 25% surveyed put "fair elections" at the top of the list. So it seems that the Georgian media has a high responsibility to live up to ahead of the elections.
"Liebrali", #30
თავისუფალი თემა
არასაარჩევნო თემებს მაუწყებლები ისევ საარჩევნო კონტექსტისთვის იყენებენ.
წინასაარჩევნო კამპანიის ოფიციალურად დაწყებიდან დღემდე რამდენიმე თემამ მართლაც დაჩრდილა საარჩევნო საკითხები. თუმცა, სხვა თემაა, იმსახურებდნენ თუ არა ეს ამბები ამხელა ქრონომეტრაჟსა და ასეთ აქცენტირებას. „რუსთავი 2“ ძირითადად _ საგარეო პოლიტიკის საკითხებზე, „მაესტრო“ და „კავკასაია“ _ შიდა პოლიტიკაზე, „საზოგადოებივი მაუწყებელი“ კი სოციალურ საკითხებზეა ფოკუსირებული.
„6 მაისი პოლიციის დღედ უნდათ, 23 ნოემბერი _ რევოლუციის დღედ, ერთხელაც იქნება, წმინდა გიორგი ჩააცხებს თავის მახვილს ამათ“, _ მერობის ერთ-ერთი კანდიდატი ზვიად ძიძიგური 6 მაისის პოლიციის დღედ გამოცხადების თაობაზე გამართულ დიკუსიაში ჩაება. ტელეკომპანია „კავკასია“ მოსალოდნელ აქციაზე ოპოზიციის განცხადებებს საღამოს საინფორმაციო გამოშვებებში ავრცელებდა. მათთან ერთად „მაესტროს“ ყურადღებაც დაიმსახურა აშშ-ს საელჩოს მიმართვამ საკუთარი მოქალაქეებისადმი, რითაც სახელმწიფო დეპარტამენტი ამერიკის მოქალაქეებს ურჩევდა, თავი შორს დაეჭირათ იმ ადგილებისგან, სადაც აქციები იყო დაგეგმილი. ხელისუფლების წარმომადგენლები ამ სიფრთხილეს ოპოზიციის მუქარებით ხსნიდნენ, ოპოზიციის წარმომადგენლები კი სააკაშვილის მხრიდან მუდმივად რუსეთისგან მოსალოდნელი საფრთხის ხაზგასმას მიაწერდნენ. საელჩოს წარმომადგენელი კი განმარტავდა, რომ ეს რიგითი განცხადება იყო, რომლის მსგავსიც საქართველოში არაერთხელ გაუვრცელებიათ და ზოგჯერ _ გაცილებით კატეგორიულიც.
6 მაისის პოლიციის დღედ გამოცხადებასთან დაკავშირებით „რუსთავი 2“-მა შინგან საქმეთა მინისტრის ექსკლუზიური ინტერვიუ გაავრცელა. საკუთარი გადაწყვეტილებას მერაბიშვილი იმით ხსნიდა, რომ ეს დღე უმრავლესობისთვის სასიამოვნო ემოციებთან არის დაკავშირებული. ისინი, ვინც ამ „უმრავლესობაში“ ვერ მოხვდნენ, ნაციონალური მაუწყებლების ყურადღების მიღმაც დარჩნენ. შარშანდელი 6 მაისის ინციდენტის საარქივო მასალა და დაზარალებული ორი მომიტინგე მხოლოდ „მაესტროსა“ და „კავსკასიის“ საინფორმაციო გამოშვებებში გაახსენდათ.
6 მაისის პოლიციის აღლუმი და ოპოზიციის საპროტესო აქცია მოსალოდნელი მიმდევრობით გააშუქეს ტელეკომპანიებმა. ნაციონალურმა არხებმა აღლუმით და პრეზიდენტის გამოსვლით დაიწყეს, რასაც მომიტინგეების და პოლიციელების შეხლა-შემოხლის ამსახველი მასალა მოჰყვა, „კავკასიამ“ და „მაესტრომ“ კი საპირისპიროდ ააწყვეს 6 მაისის ქრონიკა. „მოამბე“ ერთადერთი იყო, სადაც გიორგობის რელიგიური დღესასწაულის შესახებ სიუჟეტი პოლიციის დღეზე მომზადებულ მასალას წინ უსწრებდა.
„პოლიციის დღე და ქვასროლია ოპოზიცია“ _ ასე ერქვა სიუჟეტს „იმედზე“. კიდევ ერთი სხვაობა მაუწყებლების მიერ 6 მაისის მოვლენების გაშუქებაში „ც“ ნაწილაკის გამოყენებაშიც გამოიხატა. „დაშავდნენ აქციის მონაწილეები და სამართალდამცვავებიც“, _ აცხადებდნენ ერთგან, „პოლიციის თანამშრომლები და მომიტინგეებიც“, _ გვამცნობდნენ მეორეგან. საინფორმაციო გამოშვებებში ერთი შეხედვით უმნიშნვნელო ”ც” სასურველ აქცენტს ეფექტურად სვამდა. თუმცა იმ ფაქტს, რომ ადამიანები ორივე მხარეს დაშავდნენ, ისევე, როგორც სააკაძის მოედანზე გადანაცვლებულ აქციაზე ხალხის სიმწირეს, ყველა მაუწყებელი გადმოსცემდა.
ისეთ საკითხებს შორის, რომელთაც თვენახევრის განმავლობაში საარჩევნო საკითხები გადაფარეს, შემდეგი თემებიც მოხვდა:
პოლონეთის პრეზიდენტისა და სამთავრობო დელეგაციის დაღუპვა ავიაკატასტროფაში, რამაც რამდენიმე დღის განმავლობაში საინფორმაციო გამოშვებების პირველი ბლოკები სრულად მოიცვა: გლოვა პოლონეთში, ავიაკატასტროფის დეტალები, გლოვა საქართველში, დეტალები მოსკოვიდან, გლოვა ევროპაში, ფოტოგამოფენა კაჩინსკიზე, ქართველი ლტოლვილები კაჩინსკის შესახებ, სააკაშვილის ვიზიტით მადლიერი პოლონელები მაშინ, როცა აშშ-ს პრეზიდენტი ბარაკ ობამა გოლფის სათამაშოდ წავიდა.
თემებს შორის იყო ბუნებრივი კატაკლიზმებიც, რომელთა პოლიტიზებასაც მარტივად ახერხებენ მაუწყებლები. სოფელ ველისციხის დატბორვის საფრთხეზე მომზადებული სიუჟეტები იმის სანიმუშო მაგალითი უფრო იყო, როგორ მუშაობს ხელისუფლება საგანგებო სიტუაციებში, ვიდრე სოციალურად აქტუალური პრობლემის წარმოჩენა. „სულ მცირედი საფრთხეც რომ იყოს, ჩვენ ვალდებულები ვართ, მოვხსნათ იგი“, _ აცხადებდა მთავრობის სხვა წევრებთან ერთად ველისციხეში ჩასული გარემოს დაცვის მინისტრი. საღამოს საინფორმაციო გამოშვებებმა რამდენიმე დღის განმავლობაში სანიმუშო მიმდევრობა გამოიჩინეს საკითხისადმი: ველისციხეში წყლის დონემ 10 სმ-ით დაიწია, ველისციხეში დატბორვის საფრთხე მოიხსნა, ველისციხეში გამოიდარა... ასე დეტალურად სხვა არანაკლებ აქტუალური სოციალური საკითხები იშვიათად თუ შუქდება.
„კავკასიის“ საინფორმაციო გამოშვებასაც „უშველა ბუნებამ“: ძველი თბილისის დატბორილ ეზოში მოსახლეობა გამგეობის წარმომადგენელს საყვედურობდა უყურადღებობის გამო. „გამგებელი არ მოსულა იმიტომ, რომ ჩვენი გადამღები ჯგუფი იქ იყო“, _ ახსნა ჟურნალისტმა.
„კავკასიასა“ და „მაესტროზე“ წინასაარჩევნო კონტექსტში ჯდებოდა წამალაშვილი-არველაძის სატელეფონო საუბარზე ბრიტანული ექსპერტიზის დასკვნა და „იუთუბზე“ გამოქვეყნებული სატელეფონო საუბრები მაღალჩინოსნებს _ მერაბიშვლს და ქუთელიას, ალდამოვს და ლორთქიფანიძეს შორის კავკასიის ხალხთა შეკრებასა და გენოციდის აღიარებზე. ამ ორმა თემამ ამ ორ არხზე საკმაოდ მნიშვნელოვანი დრო და ადგილი დაიკავა.
კიდევ ერთი საყურადღებო ასპექტი სამთავრობო ქრონიკაა. ჯერ კიდევ ამერიკის შეერთებული შტატებიდან პრეზიდენტმა „რუსთავი-2“-სთვის მიცემულ ექსკლუზიურ ინტერვიუში განაცხადა, რომ უკეთესი თბილისი, მხოლოდ გიგი უგულავას კი არა, მთელი გუნდის დამსახურებაა. ამიტომაც მისი და მთავრობის სხვა წევრების გამოჩენა ახალ ამბებში ამ განცხადების შემდეგ მმართველი პარტიის კანდიდატების „გუნდურ მხარდაჭერად“ აღიქმება. შესაბამისად, კოდუას თანამდებობრივი დაქვეითება „კავკასიაზე“ გასულ სიუჟეტში შიდასახელისუფლო დაპირსპირებით აიხსნა და ეთერში ის ამონარიდიც კი მოხვდა პრესიდან, რომ „უგულავა უნივერისტეტებს აკონტროლებს“. უმრავლესობის წევრს დავით დარჩიაშვილს კი იმის განმარტება მოუხდა, რომ „გუნდი მთლიანობაშია და ეს სამინისტროს შიდა საქმეებია“.
„აქამდე ქუთაისში არ იყო კორტები, მოშლილი იყო სტადიონები და ქუთაისელები ცურვას სწავლობდნენ პარკეტზე. თუ კარგად მოიქცევით, წყალსაც ჩავასხამთ“, _ განაცხადა ქუთაისში სავარჯიშო დარბაზის გახსნისას, „მე მიყვარს ქუთაისი“ წარწერიან მაისურში გამოწყობილმა პრეზიდენტმა. „მაესტრომ“ კი ქუთაისში მომხდარ ინციდენტზე გაამახვილა ყურადღება და მაყურებელს ამცნო, როგორ მოუვიდა შელაპარაკება ქუთაისელ ქალბატონს პრეზიდენტის დაცვასთან და როგორ „გაარიდეს“ იქაურობას ძალის გამოყენებით.
„შესრულებული დაპირება“ _ ასე წარადგინა „კურიერმა“ პრეზიდენის მისაქციელში ვიზიტი, სადაც ელექტროენერგიის ინდივიდუალური მრიცხველების დადგმა ერთ თვეში დასრულდება. ორი წლის წინანდელი დანაპირები პრეზიდენტმა ბრაჭულების ოჯახს უკვე შეუსრულა და მოსახლეობისგან ახალი „დავალებებიც მიიღო“.
„მაესტროს“ სიუჟეტში პრეზიდენტის მისაქციელში ვიზიტის შესახებ ჟურნალისტმა აღნიშნა, რომ პრეზიდენტის გამო სასწავლო პროცესი ჩაიშალა და მოსწავლეები მასწავლებლებიანად სახელდახელოდ ამომშრალი გუბეების გასწვრივ ჩაამწკრივეს. პრეზიდენტის გვერდით კი ის ადამიანები აღმოჩნდნენ, ვისაც შარშან გამრიცხველიანებას დაჰპირდაო.
რეალურად კი, არც „იმედისა“ და „რუსთავი 2“- ის და არც „მაესტროს“ სიუჟეტების მთავარი ღერძი მისაქციელის გამრიცხველიანება არ ყოფილა, პოლიტიკურმა კონტექსტმა საკითხის სოციალური მნიშვნელობა მთლიანად გადაფარა.
დაბოლოს, ეროვნულ-დემოკრატიული ინსტიტუტის (NDI) უკანასკნელი კვლევის მიხედვით, გამოკითხულთა 58%-თვის დემოკრატია სიტყვის, მედიის თავისუფლებაა, 25%-თვის კი _ სამართლიანი არჩევნები. წინასაარჩევნოდ ქართული მედიისთვის ეს განსაკუთრებული პასუხსიმგებლობაა.
"ლიბერალი", #30, 10-16 მაისი
წინასაარჩევნო კამპანიის ოფიციალურად დაწყებიდან დღემდე რამდენიმე თემამ მართლაც დაჩრდილა საარჩევნო საკითხები. თუმცა, სხვა თემაა, იმსახურებდნენ თუ არა ეს ამბები ამხელა ქრონომეტრაჟსა და ასეთ აქცენტირებას. „რუსთავი 2“ ძირითადად _ საგარეო პოლიტიკის საკითხებზე, „მაესტრო“ და „კავკასაია“ _ შიდა პოლიტიკაზე, „საზოგადოებივი მაუწყებელი“ კი სოციალურ საკითხებზეა ფოკუსირებული.
„6 მაისი პოლიციის დღედ უნდათ, 23 ნოემბერი _ რევოლუციის დღედ, ერთხელაც იქნება, წმინდა გიორგი ჩააცხებს თავის მახვილს ამათ“, _ მერობის ერთ-ერთი კანდიდატი ზვიად ძიძიგური 6 მაისის პოლიციის დღედ გამოცხადების თაობაზე გამართულ დიკუსიაში ჩაება. ტელეკომპანია „კავკასია“ მოსალოდნელ აქციაზე ოპოზიციის განცხადებებს საღამოს საინფორმაციო გამოშვებებში ავრცელებდა. მათთან ერთად „მაესტროს“ ყურადღებაც დაიმსახურა აშშ-ს საელჩოს მიმართვამ საკუთარი მოქალაქეებისადმი, რითაც სახელმწიფო დეპარტამენტი ამერიკის მოქალაქეებს ურჩევდა, თავი შორს დაეჭირათ იმ ადგილებისგან, სადაც აქციები იყო დაგეგმილი. ხელისუფლების წარმომადგენლები ამ სიფრთხილეს ოპოზიციის მუქარებით ხსნიდნენ, ოპოზიციის წარმომადგენლები კი სააკაშვილის მხრიდან მუდმივად რუსეთისგან მოსალოდნელი საფრთხის ხაზგასმას მიაწერდნენ. საელჩოს წარმომადგენელი კი განმარტავდა, რომ ეს რიგითი განცხადება იყო, რომლის მსგავსიც საქართველოში არაერთხელ გაუვრცელებიათ და ზოგჯერ _ გაცილებით კატეგორიულიც.
6 მაისის პოლიციის დღედ გამოცხადებასთან დაკავშირებით „რუსთავი 2“-მა შინგან საქმეთა მინისტრის ექსკლუზიური ინტერვიუ გაავრცელა. საკუთარი გადაწყვეტილებას მერაბიშვილი იმით ხსნიდა, რომ ეს დღე უმრავლესობისთვის სასიამოვნო ემოციებთან არის დაკავშირებული. ისინი, ვინც ამ „უმრავლესობაში“ ვერ მოხვდნენ, ნაციონალური მაუწყებლების ყურადღების მიღმაც დარჩნენ. შარშანდელი 6 მაისის ინციდენტის საარქივო მასალა და დაზარალებული ორი მომიტინგე მხოლოდ „მაესტროსა“ და „კავსკასიის“ საინფორმაციო გამოშვებებში გაახსენდათ.
6 მაისის პოლიციის აღლუმი და ოპოზიციის საპროტესო აქცია მოსალოდნელი მიმდევრობით გააშუქეს ტელეკომპანიებმა. ნაციონალურმა არხებმა აღლუმით და პრეზიდენტის გამოსვლით დაიწყეს, რასაც მომიტინგეების და პოლიციელების შეხლა-შემოხლის ამსახველი მასალა მოჰყვა, „კავკასიამ“ და „მაესტრომ“ კი საპირისპიროდ ააწყვეს 6 მაისის ქრონიკა. „მოამბე“ ერთადერთი იყო, სადაც გიორგობის რელიგიური დღესასწაულის შესახებ სიუჟეტი პოლიციის დღეზე მომზადებულ მასალას წინ უსწრებდა.
„პოლიციის დღე და ქვასროლია ოპოზიცია“ _ ასე ერქვა სიუჟეტს „იმედზე“. კიდევ ერთი სხვაობა მაუწყებლების მიერ 6 მაისის მოვლენების გაშუქებაში „ც“ ნაწილაკის გამოყენებაშიც გამოიხატა. „დაშავდნენ აქციის მონაწილეები და სამართალდამცვავებიც“, _ აცხადებდნენ ერთგან, „პოლიციის თანამშრომლები და მომიტინგეებიც“, _ გვამცნობდნენ მეორეგან. საინფორმაციო გამოშვებებში ერთი შეხედვით უმნიშნვნელო ”ც” სასურველ აქცენტს ეფექტურად სვამდა. თუმცა იმ ფაქტს, რომ ადამიანები ორივე მხარეს დაშავდნენ, ისევე, როგორც სააკაძის მოედანზე გადანაცვლებულ აქციაზე ხალხის სიმწირეს, ყველა მაუწყებელი გადმოსცემდა.
ისეთ საკითხებს შორის, რომელთაც თვენახევრის განმავლობაში საარჩევნო საკითხები გადაფარეს, შემდეგი თემებიც მოხვდა:
პოლონეთის პრეზიდენტისა და სამთავრობო დელეგაციის დაღუპვა ავიაკატასტროფაში, რამაც რამდენიმე დღის განმავლობაში საინფორმაციო გამოშვებების პირველი ბლოკები სრულად მოიცვა: გლოვა პოლონეთში, ავიაკატასტროფის დეტალები, გლოვა საქართველში, დეტალები მოსკოვიდან, გლოვა ევროპაში, ფოტოგამოფენა კაჩინსკიზე, ქართველი ლტოლვილები კაჩინსკის შესახებ, სააკაშვილის ვიზიტით მადლიერი პოლონელები მაშინ, როცა აშშ-ს პრეზიდენტი ბარაკ ობამა გოლფის სათამაშოდ წავიდა.
თემებს შორის იყო ბუნებრივი კატაკლიზმებიც, რომელთა პოლიტიზებასაც მარტივად ახერხებენ მაუწყებლები. სოფელ ველისციხის დატბორვის საფრთხეზე მომზადებული სიუჟეტები იმის სანიმუშო მაგალითი უფრო იყო, როგორ მუშაობს ხელისუფლება საგანგებო სიტუაციებში, ვიდრე სოციალურად აქტუალური პრობლემის წარმოჩენა. „სულ მცირედი საფრთხეც რომ იყოს, ჩვენ ვალდებულები ვართ, მოვხსნათ იგი“, _ აცხადებდა მთავრობის სხვა წევრებთან ერთად ველისციხეში ჩასული გარემოს დაცვის მინისტრი. საღამოს საინფორმაციო გამოშვებებმა რამდენიმე დღის განმავლობაში სანიმუშო მიმდევრობა გამოიჩინეს საკითხისადმი: ველისციხეში წყლის დონემ 10 სმ-ით დაიწია, ველისციხეში დატბორვის საფრთხე მოიხსნა, ველისციხეში გამოიდარა... ასე დეტალურად სხვა არანაკლებ აქტუალური სოციალური საკითხები იშვიათად თუ შუქდება.
„კავკასიის“ საინფორმაციო გამოშვებასაც „უშველა ბუნებამ“: ძველი თბილისის დატბორილ ეზოში მოსახლეობა გამგეობის წარმომადგენელს საყვედურობდა უყურადღებობის გამო. „გამგებელი არ მოსულა იმიტომ, რომ ჩვენი გადამღები ჯგუფი იქ იყო“, _ ახსნა ჟურნალისტმა.
„კავკასიასა“ და „მაესტროზე“ წინასაარჩევნო კონტექსტში ჯდებოდა წამალაშვილი-არველაძის სატელეფონო საუბარზე ბრიტანული ექსპერტიზის დასკვნა და „იუთუბზე“ გამოქვეყნებული სატელეფონო საუბრები მაღალჩინოსნებს _ მერაბიშვლს და ქუთელიას, ალდამოვს და ლორთქიფანიძეს შორის კავკასიის ხალხთა შეკრებასა და გენოციდის აღიარებზე. ამ ორმა თემამ ამ ორ არხზე საკმაოდ მნიშვნელოვანი დრო და ადგილი დაიკავა.
კიდევ ერთი საყურადღებო ასპექტი სამთავრობო ქრონიკაა. ჯერ კიდევ ამერიკის შეერთებული შტატებიდან პრეზიდენტმა „რუსთავი-2“-სთვის მიცემულ ექსკლუზიურ ინტერვიუში განაცხადა, რომ უკეთესი თბილისი, მხოლოდ გიგი უგულავას კი არა, მთელი გუნდის დამსახურებაა. ამიტომაც მისი და მთავრობის სხვა წევრების გამოჩენა ახალ ამბებში ამ განცხადების შემდეგ მმართველი პარტიის კანდიდატების „გუნდურ მხარდაჭერად“ აღიქმება. შესაბამისად, კოდუას თანამდებობრივი დაქვეითება „კავკასიაზე“ გასულ სიუჟეტში შიდასახელისუფლო დაპირსპირებით აიხსნა და ეთერში ის ამონარიდიც კი მოხვდა პრესიდან, რომ „უგულავა უნივერისტეტებს აკონტროლებს“. უმრავლესობის წევრს დავით დარჩიაშვილს კი იმის განმარტება მოუხდა, რომ „გუნდი მთლიანობაშია და ეს სამინისტროს შიდა საქმეებია“.
„აქამდე ქუთაისში არ იყო კორტები, მოშლილი იყო სტადიონები და ქუთაისელები ცურვას სწავლობდნენ პარკეტზე. თუ კარგად მოიქცევით, წყალსაც ჩავასხამთ“, _ განაცხადა ქუთაისში სავარჯიშო დარბაზის გახსნისას, „მე მიყვარს ქუთაისი“ წარწერიან მაისურში გამოწყობილმა პრეზიდენტმა. „მაესტრომ“ კი ქუთაისში მომხდარ ინციდენტზე გაამახვილა ყურადღება და მაყურებელს ამცნო, როგორ მოუვიდა შელაპარაკება ქუთაისელ ქალბატონს პრეზიდენტის დაცვასთან და როგორ „გაარიდეს“ იქაურობას ძალის გამოყენებით.
„შესრულებული დაპირება“ _ ასე წარადგინა „კურიერმა“ პრეზიდენის მისაქციელში ვიზიტი, სადაც ელექტროენერგიის ინდივიდუალური მრიცხველების დადგმა ერთ თვეში დასრულდება. ორი წლის წინანდელი დანაპირები პრეზიდენტმა ბრაჭულების ოჯახს უკვე შეუსრულა და მოსახლეობისგან ახალი „დავალებებიც მიიღო“.
„მაესტროს“ სიუჟეტში პრეზიდენტის მისაქციელში ვიზიტის შესახებ ჟურნალისტმა აღნიშნა, რომ პრეზიდენტის გამო სასწავლო პროცესი ჩაიშალა და მოსწავლეები მასწავლებლებიანად სახელდახელოდ ამომშრალი გუბეების გასწვრივ ჩაამწკრივეს. პრეზიდენტის გვერდით კი ის ადამიანები აღმოჩნდნენ, ვისაც შარშან გამრიცხველიანებას დაჰპირდაო.
რეალურად კი, არც „იმედისა“ და „რუსთავი 2“- ის და არც „მაესტროს“ სიუჟეტების მთავარი ღერძი მისაქციელის გამრიცხველიანება არ ყოფილა, პოლიტიკურმა კონტექსტმა საკითხის სოციალური მნიშვნელობა მთლიანად გადაფარა.
დაბოლოს, ეროვნულ-დემოკრატიული ინსტიტუტის (NDI) უკანასკნელი კვლევის მიხედვით, გამოკითხულთა 58%-თვის დემოკრატია სიტყვის, მედიის თავისუფლებაა, 25%-თვის კი _ სამართლიანი არჩევნები. წინასაარჩევნოდ ქართული მედიისთვის ეს განსაკუთრებული პასუხსიმგებლობაა.
"ლიბერალი", #30, 10-16 მაისი
ნაციონალური გამოწვევა მედიას
„ერთიანი ნაციონალური მოძრაობის“ წინასაარჩევნო კამპანიის ოფიციალურად დაწყებამ სატელევიზიო ახალ ამბებში მნიშვნელოვანი დისბალანსი გამოიწვია.
წინასაარჩევნო პერიოდის ოფიციალურად გამოცხადებიდან სამი კვირის განმავლობაში „ნაცმოძრაობა“ საღამოს საინფორმაციო გამოშვებების ყველაზე ნაკლებად ციტირებული პარტია იყო. წინასაარჩევნო კამპანია სახელისუფლო პარტიამ ყველაზე გვიან დაწყო. პირველად ისინი რეგიონებში გამოჩნდნენ _ მაჟორიტარი კანდიდატები წარადგინეს და ადმინისტრაციული რესურსის თანაბრად გამოყენების მემორანდუმს ხელი მოაწერეს.
არაერთხელ გაცხადებული მოლოდინი _ „ხოლო გიგი უგულავას კანდიდატურა ჯერ კიდევ არ წარუდგენია მმართველ პარტიას“ _ მედიას 26 აპრილს გაუმართლდა. მანამდე კი გიგი უგულავამ, ჯერ კიდევ როგორც მხოლოდ მოქმედმა მერმა, რამდენიმე საქმის მოთავება მოასწრო: დაამატა სამარშრუტო ხაზები, შეაკეთა ლიფტები, გახსნა განახლებული დიდუბის მეტროს სადგური _ სიუჟეტები ამ რუტინული სამეურნეო ღონისძიებების შესახებ საღამოს საინფორმაციო გამოშვებებშიც მოხვდა.
შემდეგი ეტაპი _ უგულავას მერობის კანდიდატად წარდგენა _ პირველი სერიოზული გამოწვევა გახდა წინასაარჩევნო მედიისთვის. კითხვა ასე ისმებოდა: შეძლებდნენ თუ არა ახალი სახელისუფლო საინფორმაციო ნაკადის დაბალანსებულად მიწოდებას ამომრჩევლებისთვის.
გიგი უგულავას კანდიდატურა წარადგინა ხათუნა კასრაძემ, რომელიც ზოგ გამოშვებაში _ მრავალშვილიანად, ზოგან კი მერის მომხრე ორშვილიან დედად იყო მოხსენებული. ნაციონალური არხების საღამოს საინფორმაციო გამოშვებების პირველ ბლოკებში ამ ამბავს 15-დან 20 წუთამდე მასალა მიეძღვნა. არც ერთი სხვა კანდიდატის დარეგისტრირებას საინფორმაციო გამოშვებების ამხელა წილი არ დათმობია, მით უმეტეს _ გამოშვებების პირველ ბლოკებში.
საინფორმაციოებში მოქმედი მერის მერობის კანდიდატურის გამოცხადება რამდენიმე ქვეთავად იყო დაშლილი: უგულავას კანდიდატურის წარდგენა გლდანში, უგულავას დარეგისტრირება ცენტრალურ საარჩევნო კომისიაში, უგულავა და ნაციონალური მოძრაობის მაჟორიტარების სია, უგულავას კანდიდატურაზე პრეზიდენტის და სხვათა კომენტარები.
თვითონ მერობის კანდიდატი კი ”სიტყვაუხვობითაც” გამოირჩეოდა. თუკი საარჩევნო კამპანიის დაწყებამდე საინფორმაციოების პირველ ბლოკებში ”ჩასმული” უგულავა ძირითადად ”საქმეს აკეთებდა” და თან ჩუმად, წარდგენის დღეს არანაკლებ დიდი დრო დაეთმო მისი საარჩევნო გზავნილების გავრცელებას. უგულავას შესახებ გადაღებული, საშუალოდ, 8-10-წუთიანი სიუჟეტების დაახლოებით ერთი მესამედი მისი 30-წუთიანი გამოსვლიდან ყველაზე შთამბეჭდავი ამონარიდების გადაცემას მიეძღვნა:
”თბილისს არ სჭირდება მერი, რომლისთვისაც მერობა მხოლოდ ტრამპლინია და სხვა არაფერი. თბილისს არ სჭირდება მერი, რომელიც ქალაქს პოლიტიკური კინკლაობის ცენტრად აქცევს. თბილისს სჭირდება მშრომელი მერი, რომელიც თბილისს დასაქმების ცენტრად აქცევს”.
”მომდევნო ოთხი წლის განმავლობაში თბილისის მერია, მისი ყველა სტრუქტურული ერთეული, გამგეობები და მუნიციპალიტეტები იქნება ერთგვარი დასაქმების ბიურო, ხოლო თბილისის მერი იქნება დასაქმების დამცველი”.
”თბილისს სჭირდება მერი, რომელმაც ბევრი გააკეთა, მაგრამ აღიარებს, რომ გასაკეთებელი კიდევ ბევრი აქვს“.
გიგი უგულავამ საინფორმაციო გამოშვებებს იმდენად ცოცხალი მასალა შესთავაზა გასაშუქებლად, რომ ”კურიერს”, ”ქრონიკასა” და ”საზოგადოებრივ მაუწყებელს” ”გასაფორმებლად” დამატებითი ელემენტების მოძებნაზე დრო აღარ დაუხარჯავთ. სამაგიეროდ, „მაესტრომ“ გაამახვილა ყურადღება პრეზენტაციის ისეთ დეტალებზე, რაზეც არც ერთ სხვა მაუწყებელს არ უსაუბრია. ”მაესტროს” ფოკუსში უგულავას პრეზენტაციის ტექნიკური მხარე აღმოჩნდა, კერძოდ კი სპეციალური განათებები, რამდენიმე კამერა და სუფლიორები. უგულავას წარდგენის მომდევნო დღეს ამბავს ახალი დეტალები დაემატა: კომპანია, რომელიც მერის გამოსვლას იღებდა, ძირითადად პრეზიდენტის გამოსვლების ჩანაწერებზე მუშაობს. თუმცა, რა დაუჯდა „ჰორიზონ ტივის“ ეს მომსახურება უგულავას შტაბს, ”მაესტროსთვის” გაურკვეველი დარჩა.
იმავე დღეს „მაესტრო“ უგულავას „პროფესიული გარდასახვების“ გასაშუქებლად აღარ მიიწვიეს. ”მაესტროს” განაწყენებულმა ჟურნალისტმა ბოლოს თავად უგულავას ჰკითხა დაუპატიჟებლობის მიზეზი და იმავე დღეს მისი პრესმდივნისგან კონკრეტული პასუხიც მიიღო _ ეს მხოლოდ ტექნიკური პრობლემა იყო და სხვა დროს აღარ განმეორდება. სამდურავის მიუხედავად, სიუჟეტში კადრების სიმწირე არ შეიმჩნეოდა. ღონისძიებაზე დაუპატიჟებლად სიუჟეტების მომზადება არხის „ნოუ-ჰაუდ“ რჩება.
გიგი უგულავას კანდიდატურის წარდგენას ვრცელი სიუჟეტი უძღვნა „კავკასიამაც“. სხვა მაუწყებლებზე გასული სიუჟეტებისგან განსხვავებით, ის შეიცავადა ოპოზიციური პარტიების მოსაზრებებს უგულავას შესახებ:
„მას კიდევ ბევრი რამ დარჩა ქალაქში გასაფუჭებელი“, _ გიორგი თარგამაძე;
„ძირითადი კონკურენტი უგულავა იქნება“, _ გია თორთლაძე;
„ეს ამ ხელისუფლების გაგრძელებაა, თბილისელებმა კი ერთხელ უკვე დაამტკიცეს, რომ ეს ხელისუფლება არ უნდათ“, _ ზურაბ ნოღაიდელი;
„მას მთავარ კონკურენტად ადმინისტრაცული რესურსი აქცევს და _ არა პოლიტიკური იმიჯი“, _ თინა ხიდაშელი.
მიხეილ სააკაშვილთან “რუსთავი 2“-ის ექსკლუზიური ინტერვიუდან ფრაგმენტები ყველა ნაციონალურმა არხმა გაავრცელა. პრეზიდენტი სააკაშვილი ამერიკის შეერთებული შტატებიდან ადგილობრივი თვითმმართველობის არჩევნებს შეეხო და გიგი უგულავასადმი მხარდაჭერა გამოხატა:
”ყველა თბილისელმა უნდა ჰკითხოს საკუთარ თავს: არის თუ არა თბილისი უკეთესი ქალაქი, ვიდრე ოთხი წლის წინ? მოსწონს თუ არა აღმშენებლობა, რომელსაც ყველა აღიარებს, მათ შორის ოპონენტებიც? უნდათ, თუ არა, იცხოვრონ იმ ქალაქში, რომელიც ერთ-ერთი ყველაზე ლამაზი და კომფორტული იქნება ევროპის ქალაქებს შორის? თუ ამ ყველაფერზე პასუხი არის დადებითი, მაშინ ამ არჩევნებში ამომრჩეველმა მხარი უნდა დაუჭიროს ნაციონალურ მოძრაობას და მოქმედ მერს, გიგი უგულავას. მე ვფიქრობ, ჩვენ გვყავს ძალიან გონიერი ამომრჩეველი და ის მიიღებს სწორ გადაწყვეტილებას”, _ სააკაშვილის ამ ღია მხარდაჭერამ ნაციონალური მაუწყებლებისთვის უგულავას კანდიდატად დარეგისტრირების მნიშვნელობა ერთი-ორად გაზარდა, რაც პირდაპირ აისახა თემის გაშუქების საერთო ქრონომეტრაჟზეც.
წინა კვირას „კავკასიასა“ და „მაესტროზე“ უგულავას წარდგენაზე მნიშვნელოვანი ამბავი ბრიტანული ექსპერტიზის დასკვნა იყო _ ეკა წამალაშვილისა და გიორგი არველაძის სატელეფონო საუბრის ჩანაწერის შესახებ. ორივე არხზე ამ თემაზე მომზადებული ვრცელი სიუჟეტები უგულავას ახალ ამბავს წინ უსწრებდა. ნაციონალური არხების საღამოს ახალ ამბებში კი ბრიტანული ექსპერტიზის შედეგები საერთოდ ვერ მოხვდა.
კიდევ ერთი მნიშვნელოვანი დისბალანსია ყოველდღიური საარჩევნო ქრონიკა. ნაციონალურ არხებზე სახელისუფლებო პარტიის კანდიდატების წარდგენას უმეტესად ცალკე სიუჟეტი ეთმობა, მაშინ როცა დანარჩენი პარტიების აქტივობები ერთ სიუჟეტშია გაერთიანებული. „კავკასიაზე“ კი საარჩევნო ქრონიკაში ”ნაცმოძრაობის” წარმომაგდენლების ამომრჩევლებთან შეხვედრა ყოველთვის არ ხვდება.
საზოგადოებრივი მაუწყებელი მხარეებს შორის ბალანსის პოვნას ახალი წინასაარჩევნო რუბრიკით ახერხებს. ”კანდიდატის ერთი დღე” _ ამ რუბრიკით გააშუქა ”მოამბებ” გიგი უგულავას ორდღიანი პროფესიული გარდასახვები. წინა დღეებში იმავე რუბრიკაში მერობის სხვა კანდიდატებიც მოხვდნენ თავიანთი ”ერთი დღით”.
მოძრაობა „7 ნოემბრის“ წევრ დაჩი ცაგურიასა და მერის გაბაასება ბენზინგასამართ სადგურზე ”კავკასიასა“ და „მაესტროზე“ გაცილებით ვრცლად იყო ნაჩვენები. სამაგიეროდ, ”კურიერმა” ყველაზე ხატოვნად შეძლო წარმოეჩინა გიგი უგულავა, როგორც პურის მცხობელი, ყასაბი, ცნობათა ბიუროს ოპერატორი, მშენებელი და ფანჯრების მწმენდავი. თუკი „მაესტროზე“ „უგულავას ამინდის პროგნოზი არადამაიმედებელი აღმოჩნდა“, „რუსთავი 2“-ზე „მის საქონელს წუნი არ დაედებოდა“ და „სიფთაზეც კარგად ივაჭრა“. „ნავაჭრს“ 30 მაისს „რუსთავის-2“-სა და „იმედის“ დაკვეთით ჩატარებული ეგზიტპოლიც დაითვლის.
"ლიბერალი", #29, 3-9 მაისი
წინასაარჩევნო პერიოდის ოფიციალურად გამოცხადებიდან სამი კვირის განმავლობაში „ნაცმოძრაობა“ საღამოს საინფორმაციო გამოშვებების ყველაზე ნაკლებად ციტირებული პარტია იყო. წინასაარჩევნო კამპანია სახელისუფლო პარტიამ ყველაზე გვიან დაწყო. პირველად ისინი რეგიონებში გამოჩნდნენ _ მაჟორიტარი კანდიდატები წარადგინეს და ადმინისტრაციული რესურსის თანაბრად გამოყენების მემორანდუმს ხელი მოაწერეს.
არაერთხელ გაცხადებული მოლოდინი _ „ხოლო გიგი უგულავას კანდიდატურა ჯერ კიდევ არ წარუდგენია მმართველ პარტიას“ _ მედიას 26 აპრილს გაუმართლდა. მანამდე კი გიგი უგულავამ, ჯერ კიდევ როგორც მხოლოდ მოქმედმა მერმა, რამდენიმე საქმის მოთავება მოასწრო: დაამატა სამარშრუტო ხაზები, შეაკეთა ლიფტები, გახსნა განახლებული დიდუბის მეტროს სადგური _ სიუჟეტები ამ რუტინული სამეურნეო ღონისძიებების შესახებ საღამოს საინფორმაციო გამოშვებებშიც მოხვდა.
შემდეგი ეტაპი _ უგულავას მერობის კანდიდატად წარდგენა _ პირველი სერიოზული გამოწვევა გახდა წინასაარჩევნო მედიისთვის. კითხვა ასე ისმებოდა: შეძლებდნენ თუ არა ახალი სახელისუფლო საინფორმაციო ნაკადის დაბალანსებულად მიწოდებას ამომრჩევლებისთვის.
გიგი უგულავას კანდიდატურა წარადგინა ხათუნა კასრაძემ, რომელიც ზოგ გამოშვებაში _ მრავალშვილიანად, ზოგან კი მერის მომხრე ორშვილიან დედად იყო მოხსენებული. ნაციონალური არხების საღამოს საინფორმაციო გამოშვებების პირველ ბლოკებში ამ ამბავს 15-დან 20 წუთამდე მასალა მიეძღვნა. არც ერთი სხვა კანდიდატის დარეგისტრირებას საინფორმაციო გამოშვებების ამხელა წილი არ დათმობია, მით უმეტეს _ გამოშვებების პირველ ბლოკებში.
საინფორმაციოებში მოქმედი მერის მერობის კანდიდატურის გამოცხადება რამდენიმე ქვეთავად იყო დაშლილი: უგულავას კანდიდატურის წარდგენა გლდანში, უგულავას დარეგისტრირება ცენტრალურ საარჩევნო კომისიაში, უგულავა და ნაციონალური მოძრაობის მაჟორიტარების სია, უგულავას კანდიდატურაზე პრეზიდენტის და სხვათა კომენტარები.
თვითონ მერობის კანდიდატი კი ”სიტყვაუხვობითაც” გამოირჩეოდა. თუკი საარჩევნო კამპანიის დაწყებამდე საინფორმაციოების პირველ ბლოკებში ”ჩასმული” უგულავა ძირითადად ”საქმეს აკეთებდა” და თან ჩუმად, წარდგენის დღეს არანაკლებ დიდი დრო დაეთმო მისი საარჩევნო გზავნილების გავრცელებას. უგულავას შესახებ გადაღებული, საშუალოდ, 8-10-წუთიანი სიუჟეტების დაახლოებით ერთი მესამედი მისი 30-წუთიანი გამოსვლიდან ყველაზე შთამბეჭდავი ამონარიდების გადაცემას მიეძღვნა:
”თბილისს არ სჭირდება მერი, რომლისთვისაც მერობა მხოლოდ ტრამპლინია და სხვა არაფერი. თბილისს არ სჭირდება მერი, რომელიც ქალაქს პოლიტიკური კინკლაობის ცენტრად აქცევს. თბილისს სჭირდება მშრომელი მერი, რომელიც თბილისს დასაქმების ცენტრად აქცევს”.
”მომდევნო ოთხი წლის განმავლობაში თბილისის მერია, მისი ყველა სტრუქტურული ერთეული, გამგეობები და მუნიციპალიტეტები იქნება ერთგვარი დასაქმების ბიურო, ხოლო თბილისის მერი იქნება დასაქმების დამცველი”.
”თბილისს სჭირდება მერი, რომელმაც ბევრი გააკეთა, მაგრამ აღიარებს, რომ გასაკეთებელი კიდევ ბევრი აქვს“.
გიგი უგულავამ საინფორმაციო გამოშვებებს იმდენად ცოცხალი მასალა შესთავაზა გასაშუქებლად, რომ ”კურიერს”, ”ქრონიკასა” და ”საზოგადოებრივ მაუწყებელს” ”გასაფორმებლად” დამატებითი ელემენტების მოძებნაზე დრო აღარ დაუხარჯავთ. სამაგიეროდ, „მაესტრომ“ გაამახვილა ყურადღება პრეზენტაციის ისეთ დეტალებზე, რაზეც არც ერთ სხვა მაუწყებელს არ უსაუბრია. ”მაესტროს” ფოკუსში უგულავას პრეზენტაციის ტექნიკური მხარე აღმოჩნდა, კერძოდ კი სპეციალური განათებები, რამდენიმე კამერა და სუფლიორები. უგულავას წარდგენის მომდევნო დღეს ამბავს ახალი დეტალები დაემატა: კომპანია, რომელიც მერის გამოსვლას იღებდა, ძირითადად პრეზიდენტის გამოსვლების ჩანაწერებზე მუშაობს. თუმცა, რა დაუჯდა „ჰორიზონ ტივის“ ეს მომსახურება უგულავას შტაბს, ”მაესტროსთვის” გაურკვეველი დარჩა.
იმავე დღეს „მაესტრო“ უგულავას „პროფესიული გარდასახვების“ გასაშუქებლად აღარ მიიწვიეს. ”მაესტროს” განაწყენებულმა ჟურნალისტმა ბოლოს თავად უგულავას ჰკითხა დაუპატიჟებლობის მიზეზი და იმავე დღეს მისი პრესმდივნისგან კონკრეტული პასუხიც მიიღო _ ეს მხოლოდ ტექნიკური პრობლემა იყო და სხვა დროს აღარ განმეორდება. სამდურავის მიუხედავად, სიუჟეტში კადრების სიმწირე არ შეიმჩნეოდა. ღონისძიებაზე დაუპატიჟებლად სიუჟეტების მომზადება არხის „ნოუ-ჰაუდ“ რჩება.
გიგი უგულავას კანდიდატურის წარდგენას ვრცელი სიუჟეტი უძღვნა „კავკასიამაც“. სხვა მაუწყებლებზე გასული სიუჟეტებისგან განსხვავებით, ის შეიცავადა ოპოზიციური პარტიების მოსაზრებებს უგულავას შესახებ:
„მას კიდევ ბევრი რამ დარჩა ქალაქში გასაფუჭებელი“, _ გიორგი თარგამაძე;
„ძირითადი კონკურენტი უგულავა იქნება“, _ გია თორთლაძე;
„ეს ამ ხელისუფლების გაგრძელებაა, თბილისელებმა კი ერთხელ უკვე დაამტკიცეს, რომ ეს ხელისუფლება არ უნდათ“, _ ზურაბ ნოღაიდელი;
„მას მთავარ კონკურენტად ადმინისტრაცული რესურსი აქცევს და _ არა პოლიტიკური იმიჯი“, _ თინა ხიდაშელი.
მიხეილ სააკაშვილთან “რუსთავი 2“-ის ექსკლუზიური ინტერვიუდან ფრაგმენტები ყველა ნაციონალურმა არხმა გაავრცელა. პრეზიდენტი სააკაშვილი ამერიკის შეერთებული შტატებიდან ადგილობრივი თვითმმართველობის არჩევნებს შეეხო და გიგი უგულავასადმი მხარდაჭერა გამოხატა:
”ყველა თბილისელმა უნდა ჰკითხოს საკუთარ თავს: არის თუ არა თბილისი უკეთესი ქალაქი, ვიდრე ოთხი წლის წინ? მოსწონს თუ არა აღმშენებლობა, რომელსაც ყველა აღიარებს, მათ შორის ოპონენტებიც? უნდათ, თუ არა, იცხოვრონ იმ ქალაქში, რომელიც ერთ-ერთი ყველაზე ლამაზი და კომფორტული იქნება ევროპის ქალაქებს შორის? თუ ამ ყველაფერზე პასუხი არის დადებითი, მაშინ ამ არჩევნებში ამომრჩეველმა მხარი უნდა დაუჭიროს ნაციონალურ მოძრაობას და მოქმედ მერს, გიგი უგულავას. მე ვფიქრობ, ჩვენ გვყავს ძალიან გონიერი ამომრჩეველი და ის მიიღებს სწორ გადაწყვეტილებას”, _ სააკაშვილის ამ ღია მხარდაჭერამ ნაციონალური მაუწყებლებისთვის უგულავას კანდიდატად დარეგისტრირების მნიშვნელობა ერთი-ორად გაზარდა, რაც პირდაპირ აისახა თემის გაშუქების საერთო ქრონომეტრაჟზეც.
წინა კვირას „კავკასიასა“ და „მაესტროზე“ უგულავას წარდგენაზე მნიშვნელოვანი ამბავი ბრიტანული ექსპერტიზის დასკვნა იყო _ ეკა წამალაშვილისა და გიორგი არველაძის სატელეფონო საუბრის ჩანაწერის შესახებ. ორივე არხზე ამ თემაზე მომზადებული ვრცელი სიუჟეტები უგულავას ახალ ამბავს წინ უსწრებდა. ნაციონალური არხების საღამოს ახალ ამბებში კი ბრიტანული ექსპერტიზის შედეგები საერთოდ ვერ მოხვდა.
კიდევ ერთი მნიშვნელოვანი დისბალანსია ყოველდღიური საარჩევნო ქრონიკა. ნაციონალურ არხებზე სახელისუფლებო პარტიის კანდიდატების წარდგენას უმეტესად ცალკე სიუჟეტი ეთმობა, მაშინ როცა დანარჩენი პარტიების აქტივობები ერთ სიუჟეტშია გაერთიანებული. „კავკასიაზე“ კი საარჩევნო ქრონიკაში ”ნაცმოძრაობის” წარმომაგდენლების ამომრჩევლებთან შეხვედრა ყოველთვის არ ხვდება.
საზოგადოებრივი მაუწყებელი მხარეებს შორის ბალანსის პოვნას ახალი წინასაარჩევნო რუბრიკით ახერხებს. ”კანდიდატის ერთი დღე” _ ამ რუბრიკით გააშუქა ”მოამბებ” გიგი უგულავას ორდღიანი პროფესიული გარდასახვები. წინა დღეებში იმავე რუბრიკაში მერობის სხვა კანდიდატებიც მოხვდნენ თავიანთი ”ერთი დღით”.
მოძრაობა „7 ნოემბრის“ წევრ დაჩი ცაგურიასა და მერის გაბაასება ბენზინგასამართ სადგურზე ”კავკასიასა“ და „მაესტროზე“ გაცილებით ვრცლად იყო ნაჩვენები. სამაგიეროდ, ”კურიერმა” ყველაზე ხატოვნად შეძლო წარმოეჩინა გიგი უგულავა, როგორც პურის მცხობელი, ყასაბი, ცნობათა ბიუროს ოპერატორი, მშენებელი და ფანჯრების მწმენდავი. თუკი „მაესტროზე“ „უგულავას ამინდის პროგნოზი არადამაიმედებელი აღმოჩნდა“, „რუსთავი 2“-ზე „მის საქონელს წუნი არ დაედებოდა“ და „სიფთაზეც კარგად ივაჭრა“. „ნავაჭრს“ 30 მაისს „რუსთავის-2“-სა და „იმედის“ დაკვეთით ჩატარებული ეგზიტპოლიც დაითვლის.
"ლიბერალი", #29, 3-9 მაისი
5/3/10
წინასაარჩევნო ხმა
„უბრალო ადამიანებმა“ და „რიგითმა მოქალაქეებმა“ სატელევიზიო ახალ ამბებში ახალი სტატუსი შეიძინეს _ „ამომრჩევლები“, თუმცა ისინი სიუჟეტებში ხშირად მხოლოდ ანტურაჟს ქმნიან.
წინასაარჩევნო პერიოდში მაუწყებლები სულ უფრო მეტად ცდილობენ, ბალანსი _ პოლიტიკურ სუბიექტებს და არა ამომრჩევლებს შორის დაიცვან. საშუალო ფენა, ნეიტრალური და ახალგაზრდა ასაკის ამომრჩეველი _ ეს ის სეგმენტებია, რომელთაც მედია თითქოს ვერც ამჩნევს. ხშირად მაუწყებლები „ვოქსპოპს“ მიმართავენ _ ანუ ხალხის ხმას წინასაარჩევნო სიუჟეტებში გარკვეული პოლიტიკური კონტექსტის შესაქმნელად იყენებენ:
„იმედზე“ პრაიმერის შესახებ სიუჟეტში ქუჩაში რამდენიმე ადამიანი გამოკითხეს, რომელთაგან არც ერთი არ უჭერდა მხარს სოციოლოგიური გამოკითხვით მერობის ერთიანი ოპოზიციური კანდიდატის გამოვლენას. ჟურნალისტმა ისიც აღნიშნა, რომ პრაქტიკულად შეუძლებელი გახდა ისეთი ადამიანის პოვნა, რომელიც პრაიმერის ეფექტურობაში იქნებოდა დარწმუნებული. რამდენიმე დღეში კი აღმოჩნდა, რომ პრაიმერის შესახებ გამოკითხვაში ”ძნელად საპოვნმა” 12 000-მა ადამიანმა მიიღო მონაწილეობა, ხოლო მათი გარკვეული ნაწილი ჭადრაკის სასახლეში დაესწრო კიდეც შედეგების გამოცხადებას.
დაუბალანსებელი იყო „მაესტროზე“ მომზადებული სიუჟეტი იმის შესახებ, თუ რა პრობლემების მოგვარებას ითხოვს ხალხი მომავალი მერისგან. დასაქმება, მუნიციპალური სამსახურების გაუმჯობესება, სოციალური პრობლემების მოგვარება, _ საერთაშორისო რესპუბლიკური ინსტიტუტის მიერ ჩატარებული კვლევის შედეგებს იშველიებდა ჟურნალისტი. ქუჩაში გამოკითხულნი კი ერთხმად უმუშევრობის პრობლემის მოგვარებას ასახლებდნენ. ჟურნალისტმა აღნიშნა, რომ ის გამოკითხულებიც, რომლებიც სხვა პრობლემებს ასახელებდნენ, ბოლოს მაინც დასაქმების აუცილებლობაზე ლაპარაკობდნენ.
დასაქმების დაპირებით ნაციონალურ არხებზე უკვე გამოჩნდნენ „ერთიანი ნაციონალური მოძრაობის“ მაჟორიტარი კანდიდატები. ნაციონალების ვიზიტს მესტიასა და ახალციხეში, მცხეთასა და გორში ცალკე სიუჟეტები მიეძღვნა, ხოლო სხვა პარტიების წინასაარჩევნო ქრონიკა ამ არხებზე ერთ სიუჟეტში მოაქციეს. ნაციონალების ამომრჩეველიც განსხვავებულად იყო წარმოდგენილი _ მადლიერი, ოპტიმისტი, საქართველოს დროშით ხელში.
„გასაკეთებელი კიდევ ბევრია“, _ ნაციონალური მოძრაობის წინასაარჩევნო გზავნილს იმეორებს უკვე გიგი უგულავაც, რომელიც მერობის კანდიდატად ჯერ კიდევ არ წარუდგენიათ. ლიფტების რეაბილიტაციის პროექტისადმი მიძღვნილი სიუჟეტი 78 წლის პენსიონერი ქალბატონის ამბით იწყება, რომელმაც აღდგენილი ლიფტის წყალობით, 9 წლის შემდეგ პირველად დადგა ფეხი მიწაზე. „სასწაული მოხდა, რომ ასეთი ლიფტი გვაქვს“, _ აღნიშნა იმავე კორპუსის მცხოვრებმა პენსიონერმა მამაკაცმა. ქალაქის მერი კი ხალხის გარემოცვაში აძლევდა ჟურნალისტებს ინტერვიუს, შეძახილის ფონზე _ „გაიხარე, შვილო“.
გაცილებით აგრესიული იყო ხალხის ხმა „იმედზე“, ზურაბ ნოღაიდელის აჭარაში ვიზიტის ამსახველ სიუჟეტში: „რა გააკეთა აჭარისთვის ნოღაიდელმა“? „პუტინის კუკლა! ვგავარ ახლა მე ჩუჩელას, რომ ვიღაცამ მიბიძგოს და მომიყვანოს აქციაზე“?! _ ისმოდა ხმები ხალხიდან.
„კავკასიაზე“ ალიანსის მაჟორიტარი დეპუტატის ვიქტორ დოლიძის წარდგენას საკუთარ ეზოში ერთადერთი ამომრჩევლის კომენტარი ახლდა: „ნებისმიერი ჩუღურეთელი იტყვის, ვინ არის ვიქტორ დოლიძე... როგორც იტყვიან, ზღაპარი ადამიანია“. მომდევნო ახალ ამბავში კი, სადაც ზვიად ძიძიგური და კობა დავითაშვილი ღრმაღელის მეტროსთან ამომრჩევლებს ხვდებოდნენ, მოხუცმა მამაკაცმა მათ „ლებედ, რაკ და შუკის მოქმედება“ დაუწუნა და შეახსენა, რომ „ერთიანი კანდიდატი უნდა გყავდეთ, რომ მხარი დაგიჭირონ“. კობა დავითაშვილი კადრში მოხუც ქალთან ერთად ხელგადახვეული გამოჩნდა, რომელსაც „არც მეუღლე ჰყავს, არც შვილი და სახლიც მიწისძვრით დაენგრა“. ეს კადრი იმის მაგალითადაც შეიძლება გამოდგეს, რომ მაუწყებლები და პოლიტიკოსები ერთად ქმნიან გარკვეულ სტერეოტიპს იმის შესახებ, თითოს ჯანდაცვის, ადამიანის უფლებების და საგადასახადო შეღავათების თემა მხოლოდ სოციალურად დაუცველი მოქალაქეებისთვისაა მნიშვნელოვანი.
ხშირად სიუჟეტებში, სადაც პოლიტიკოსები ადამიანების გარმოცვაში ჩანან, ხალხის ხმა არ ისმის. არავის უკითხავს აზრი, მაგალითად, არც სტამბა „თბილისელებთან“ შეკრებილი ხალხისთვის, არც პარლამენტის წინ უკანონო პატიმრების მხარდამჭერ საპროტესტო აქციაზე მისული ადამიანებისთვის, არც პრაიმერის შედეგების გამოცხადებაზე დამსწრე საზოგადოებისთვის; მით უმეტეს, რომ ზვიად ძიძიგური ამ შედეგების პრეზენტაციისას სწორედ გამოკითხულთა 80-პროცენტის მხარდაჭერით აპელირებდა და ამბობდა, რომ რუსეთთან ურთიერთობის დარეგულირება _ ეს მათი მოთხოვნაა. არც ერთი სიუჟეტის ავტორს, რომელმაც ეს შეხვედრა გააშუქა, აზრად არ მოსვლია, პრეზენტაციაზე მისული ადამიანები გამოეკითხა და გაეგო, რეალურად რას ფიქრობენ ისინი.
საარჩევნო სიების მონიტორინგი პოლიტიკური პარტიების მხრიდან გასული კვირის ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ამბავი იყო. ამ საკითხს „მოამბე“ ცალკე რუბირკასაც უძღვნიდა, თუმცა ისევე, როგორც სხვა მაუწყებლებზე, იქაც საუბარი მიდიოდა ძირითადად იმაზე, თუ რომელ პარტიას რა თანხა ჰქონდა ამისთვის გამოყოფილი და ვინ რა ვადაში რამდენი ხარვეზი აღმოაჩინა.
რიცხვების ორომტრიალში დაიკარგნენ თავად ამომრჩევლები. არც ერთ არხს არ უცდია ერთი ადამიანის, ოჯახის ან კორპუსის მაგალითზე მიედევნებინა თვალყური, მიაღწია ამბავმა ცენტრალურ საარჩევნო კომისიამდე და ჩასწორდა თუ არა აღმოჩენილი ხარვეზი.
მიუხედავად ამისა, ადამიანური ისტორიით ამბის ილუსტრირება ახალი ამბის გადმოცემის ერთ-ერთი ყველაზე ეფექტური ხერხია. „კურიერში“ გასულ სიუჟეტში, „ახალი რუსთავის“ შესახებ, ქალაქის განაშენიანების ახალი გეგმა რუსთავის მკვიდრის ვალერიან ვადაჭკორიას მონათხრობის ფონზე იყო წარმოჩენილი. ხაზგასმული იყო აღმშენებლობის შედეგები, მაინცდამაინც არჩევნებამდე ერთი თვით ადრე. საოცარი დამთხვევაა ისიც, რომ გაირკვა _ ქალაქის უხუცესი წევრი და უმრწემესი მერი ზუსტად ერთნაირად ფიქრობენ, რა სჭირდება რუსთავს. პასუხია _ მეტი სამუშაო ადგილი.
„ბევრი ამბობს, რომ მათ უბრალოდ აღარ სჯერათ, ტყუილით ცხოვრობს ქვეყანა. ჩვენ ვცდილობთ, ხალხი დავაჯეროთ, რომ არჩევნებზე მისვლას აზრი აქვს“, _ ამომრჩევლების სახელით განაცხადა ინგა გრიგოლიამ. ნიკა ივანიშვილი კი სასტუმრო „უშბაში“ ჩასახლებულ დევნილებს ესტუმრა: „ესენი არიან ადამიანები და მინდა, ამ ადამიანებისთვის ხელისუფლებამ რაღაც გააკეთოს“. 18 წელი აქ არავინ მოსულა, _ აცხადებდა სახალხო დემოკრატების მაჟორიტარი კანდიდატი. ქალაქის მერმა კი ნაციონალური მოძრაობის კანდიდატების წარდგენის ვადაზე ჟურნალისტს უპასუხა: „ყველაფერს თავისი დრო აქვს, მოჩქარეს მოუგვიანდესო“.
მაუწყებლებმა არჩევნებამდე დღეების ათვლა უკვე დაიწყეს. წინასარჩევნო კამპანიის დაბალანსებულ გაშუქებას კი საბოლოოდ სხვადასხვა კრიტერიუმების ერთობლიობა განსაზღვრავს და არა _ ზედმიწევნით ზუსტად დათვილილი წუთები, რომელ კანდიდატს რა დრო დაეთმო ახალ ამბებში.
"ლიბერალი", აპრილი, 2010
წინასაარჩევნო პერიოდში მაუწყებლები სულ უფრო მეტად ცდილობენ, ბალანსი _ პოლიტიკურ სუბიექტებს და არა ამომრჩევლებს შორის დაიცვან. საშუალო ფენა, ნეიტრალური და ახალგაზრდა ასაკის ამომრჩეველი _ ეს ის სეგმენტებია, რომელთაც მედია თითქოს ვერც ამჩნევს. ხშირად მაუწყებლები „ვოქსპოპს“ მიმართავენ _ ანუ ხალხის ხმას წინასაარჩევნო სიუჟეტებში გარკვეული პოლიტიკური კონტექსტის შესაქმნელად იყენებენ:
„იმედზე“ პრაიმერის შესახებ სიუჟეტში ქუჩაში რამდენიმე ადამიანი გამოკითხეს, რომელთაგან არც ერთი არ უჭერდა მხარს სოციოლოგიური გამოკითხვით მერობის ერთიანი ოპოზიციური კანდიდატის გამოვლენას. ჟურნალისტმა ისიც აღნიშნა, რომ პრაქტიკულად შეუძლებელი გახდა ისეთი ადამიანის პოვნა, რომელიც პრაიმერის ეფექტურობაში იქნებოდა დარწმუნებული. რამდენიმე დღეში კი აღმოჩნდა, რომ პრაიმერის შესახებ გამოკითხვაში ”ძნელად საპოვნმა” 12 000-მა ადამიანმა მიიღო მონაწილეობა, ხოლო მათი გარკვეული ნაწილი ჭადრაკის სასახლეში დაესწრო კიდეც შედეგების გამოცხადებას.
დაუბალანსებელი იყო „მაესტროზე“ მომზადებული სიუჟეტი იმის შესახებ, თუ რა პრობლემების მოგვარებას ითხოვს ხალხი მომავალი მერისგან. დასაქმება, მუნიციპალური სამსახურების გაუმჯობესება, სოციალური პრობლემების მოგვარება, _ საერთაშორისო რესპუბლიკური ინსტიტუტის მიერ ჩატარებული კვლევის შედეგებს იშველიებდა ჟურნალისტი. ქუჩაში გამოკითხულნი კი ერთხმად უმუშევრობის პრობლემის მოგვარებას ასახლებდნენ. ჟურნალისტმა აღნიშნა, რომ ის გამოკითხულებიც, რომლებიც სხვა პრობლემებს ასახელებდნენ, ბოლოს მაინც დასაქმების აუცილებლობაზე ლაპარაკობდნენ.
დასაქმების დაპირებით ნაციონალურ არხებზე უკვე გამოჩნდნენ „ერთიანი ნაციონალური მოძრაობის“ მაჟორიტარი კანდიდატები. ნაციონალების ვიზიტს მესტიასა და ახალციხეში, მცხეთასა და გორში ცალკე სიუჟეტები მიეძღვნა, ხოლო სხვა პარტიების წინასაარჩევნო ქრონიკა ამ არხებზე ერთ სიუჟეტში მოაქციეს. ნაციონალების ამომრჩეველიც განსხვავებულად იყო წარმოდგენილი _ მადლიერი, ოპტიმისტი, საქართველოს დროშით ხელში.
„გასაკეთებელი კიდევ ბევრია“, _ ნაციონალური მოძრაობის წინასაარჩევნო გზავნილს იმეორებს უკვე გიგი უგულავაც, რომელიც მერობის კანდიდატად ჯერ კიდევ არ წარუდგენიათ. ლიფტების რეაბილიტაციის პროექტისადმი მიძღვნილი სიუჟეტი 78 წლის პენსიონერი ქალბატონის ამბით იწყება, რომელმაც აღდგენილი ლიფტის წყალობით, 9 წლის შემდეგ პირველად დადგა ფეხი მიწაზე. „სასწაული მოხდა, რომ ასეთი ლიფტი გვაქვს“, _ აღნიშნა იმავე კორპუსის მცხოვრებმა პენსიონერმა მამაკაცმა. ქალაქის მერი კი ხალხის გარემოცვაში აძლევდა ჟურნალისტებს ინტერვიუს, შეძახილის ფონზე _ „გაიხარე, შვილო“.
გაცილებით აგრესიული იყო ხალხის ხმა „იმედზე“, ზურაბ ნოღაიდელის აჭარაში ვიზიტის ამსახველ სიუჟეტში: „რა გააკეთა აჭარისთვის ნოღაიდელმა“? „პუტინის კუკლა! ვგავარ ახლა მე ჩუჩელას, რომ ვიღაცამ მიბიძგოს და მომიყვანოს აქციაზე“?! _ ისმოდა ხმები ხალხიდან.
„კავკასიაზე“ ალიანსის მაჟორიტარი დეპუტატის ვიქტორ დოლიძის წარდგენას საკუთარ ეზოში ერთადერთი ამომრჩევლის კომენტარი ახლდა: „ნებისმიერი ჩუღურეთელი იტყვის, ვინ არის ვიქტორ დოლიძე... როგორც იტყვიან, ზღაპარი ადამიანია“. მომდევნო ახალ ამბავში კი, სადაც ზვიად ძიძიგური და კობა დავითაშვილი ღრმაღელის მეტროსთან ამომრჩევლებს ხვდებოდნენ, მოხუცმა მამაკაცმა მათ „ლებედ, რაკ და შუკის მოქმედება“ დაუწუნა და შეახსენა, რომ „ერთიანი კანდიდატი უნდა გყავდეთ, რომ მხარი დაგიჭირონ“. კობა დავითაშვილი კადრში მოხუც ქალთან ერთად ხელგადახვეული გამოჩნდა, რომელსაც „არც მეუღლე ჰყავს, არც შვილი და სახლიც მიწისძვრით დაენგრა“. ეს კადრი იმის მაგალითადაც შეიძლება გამოდგეს, რომ მაუწყებლები და პოლიტიკოსები ერთად ქმნიან გარკვეულ სტერეოტიპს იმის შესახებ, თითოს ჯანდაცვის, ადამიანის უფლებების და საგადასახადო შეღავათების თემა მხოლოდ სოციალურად დაუცველი მოქალაქეებისთვისაა მნიშვნელოვანი.
ხშირად სიუჟეტებში, სადაც პოლიტიკოსები ადამიანების გარმოცვაში ჩანან, ხალხის ხმა არ ისმის. არავის უკითხავს აზრი, მაგალითად, არც სტამბა „თბილისელებთან“ შეკრებილი ხალხისთვის, არც პარლამენტის წინ უკანონო პატიმრების მხარდამჭერ საპროტესტო აქციაზე მისული ადამიანებისთვის, არც პრაიმერის შედეგების გამოცხადებაზე დამსწრე საზოგადოებისთვის; მით უმეტეს, რომ ზვიად ძიძიგური ამ შედეგების პრეზენტაციისას სწორედ გამოკითხულთა 80-პროცენტის მხარდაჭერით აპელირებდა და ამბობდა, რომ რუსეთთან ურთიერთობის დარეგულირება _ ეს მათი მოთხოვნაა. არც ერთი სიუჟეტის ავტორს, რომელმაც ეს შეხვედრა გააშუქა, აზრად არ მოსვლია, პრეზენტაციაზე მისული ადამიანები გამოეკითხა და გაეგო, რეალურად რას ფიქრობენ ისინი.
საარჩევნო სიების მონიტორინგი პოლიტიკური პარტიების მხრიდან გასული კვირის ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ამბავი იყო. ამ საკითხს „მოამბე“ ცალკე რუბირკასაც უძღვნიდა, თუმცა ისევე, როგორც სხვა მაუწყებლებზე, იქაც საუბარი მიდიოდა ძირითადად იმაზე, თუ რომელ პარტიას რა თანხა ჰქონდა ამისთვის გამოყოფილი და ვინ რა ვადაში რამდენი ხარვეზი აღმოაჩინა.
რიცხვების ორომტრიალში დაიკარგნენ თავად ამომრჩევლები. არც ერთ არხს არ უცდია ერთი ადამიანის, ოჯახის ან კორპუსის მაგალითზე მიედევნებინა თვალყური, მიაღწია ამბავმა ცენტრალურ საარჩევნო კომისიამდე და ჩასწორდა თუ არა აღმოჩენილი ხარვეზი.
მიუხედავად ამისა, ადამიანური ისტორიით ამბის ილუსტრირება ახალი ამბის გადმოცემის ერთ-ერთი ყველაზე ეფექტური ხერხია. „კურიერში“ გასულ სიუჟეტში, „ახალი რუსთავის“ შესახებ, ქალაქის განაშენიანების ახალი გეგმა რუსთავის მკვიდრის ვალერიან ვადაჭკორიას მონათხრობის ფონზე იყო წარმოჩენილი. ხაზგასმული იყო აღმშენებლობის შედეგები, მაინცდამაინც არჩევნებამდე ერთი თვით ადრე. საოცარი დამთხვევაა ისიც, რომ გაირკვა _ ქალაქის უხუცესი წევრი და უმრწემესი მერი ზუსტად ერთნაირად ფიქრობენ, რა სჭირდება რუსთავს. პასუხია _ მეტი სამუშაო ადგილი.
„ბევრი ამბობს, რომ მათ უბრალოდ აღარ სჯერათ, ტყუილით ცხოვრობს ქვეყანა. ჩვენ ვცდილობთ, ხალხი დავაჯეროთ, რომ არჩევნებზე მისვლას აზრი აქვს“, _ ამომრჩევლების სახელით განაცხადა ინგა გრიგოლიამ. ნიკა ივანიშვილი კი სასტუმრო „უშბაში“ ჩასახლებულ დევნილებს ესტუმრა: „ესენი არიან ადამიანები და მინდა, ამ ადამიანებისთვის ხელისუფლებამ რაღაც გააკეთოს“. 18 წელი აქ არავინ მოსულა, _ აცხადებდა სახალხო დემოკრატების მაჟორიტარი კანდიდატი. ქალაქის მერმა კი ნაციონალური მოძრაობის კანდიდატების წარდგენის ვადაზე ჟურნალისტს უპასუხა: „ყველაფერს თავისი დრო აქვს, მოჩქარეს მოუგვიანდესო“.
მაუწყებლებმა არჩევნებამდე დღეების ათვლა უკვე დაიწყეს. წინასარჩევნო კამპანიის დაბალანსებულ გაშუქებას კი საბოლოოდ სხვადასხვა კრიტერიუმების ერთობლიობა განსაზღვრავს და არა _ ზედმიწევნით ზუსტად დათვილილი წუთები, რომელ კანდიდატს რა დრო დაეთმო ახალ ამბებში.
"ლიბერალი", აპრილი, 2010
Who creates the news?
Media is incapable of covering the issues topical for voters. It is politicians who determine the agenda for the public in the pre-election period.
The pre-election news stories that make it onto major news programs of Georgian TV channels are about the activities of political parties and candidates. "Information subsidy" that the candidates give to media is often focused on such events as door-to-door rounds and meetings with voters, marches on main avenues, press conferences, etc.
Bombarded with such activities on behalf of politicians media is unable to decide itself what are the most important topics to cover. It easily falls under the influence of this or that politician. Representatives of political parties standing in front of their party logos and never-ending cycle of "talking heads" are a standard shot of the pre-election news.
Nika Ivanishvili demands the resignation of the government;
Gia Chanturia and Inga Grigolia laid flowers at the Monument of Deda Ena;
Zviad Dzidziguri and Koba Davitashvili marched along the Rustaveli Avenue and voiced their protest against English inscription of shops;
Irakli Alasania met with the university students;
Noghaideli says that Saakashvili and Merabishvili will rig elections by intimidating people;
The Labor Party argues that the anti-national government will soon declare English a state language...
This is what the pre-election news editions cover instead of focusing on the election process itself and other election-related issues, which are of far more importance for the voting public.
For example, one of such issues is election campaign funding, which the candidates have been avoiding so far and media has forgotten about. Although "Imedi TV" keeps accusing Zurab Noghaideli of receiving the "Russian money" but backing its claim with reminding the public about the visits of Noghaideli to Moscow is not enough.
Although rarely, some important topics that influence voter behavior still make onto the TV screens. Such an exception was a report of "Maestro" about the billboards of Tbilisi and about how much it costs Nika Ivanishvili, Giorgi Chanturia and Davit Iakobidze to have their election posters on them. According to the author of this report, the price of each of them is 600 USD, which will cost individual parties 10 to 12 thousand USD. The report did not clearly identify the sources of funding because of the vague answers of the candidates.
Another report shown in "Kronika" (news edition of the Imedi TV) titled "Pre-election Creative" was dedicated to the election slogans and advertisements. However, the report put emphasis on the contents of the slogans only. It started with a critical review of Irakli Alasania's video ad. According to the author of the report, the ad, which appeared in Facebook was disliked by the majority of viewers. The slogan and music in the ad were accused of plagiarism. It was said that the "authors" of Alasania's key election message ("We will change") were Christian-Democrats. The report also said that Gia Chanturia, the candidate from the rightist-centrist Christian-Democratic Party, had leftist promises.
Even "Kurieri" (the news edition of the Rustavi 2 TV) devoted a report to the promises of the mayor candidates. The report mentioned that the election programs of opposition candidates were built around social issues, employment and healthcare and were thus similar. However, the report featured different opposition candidates criticizing each other and there was no expert opinion asked on different promises made in the election campaigns.
Very unusual and uncharacteristic was a report about single majority candidates in the regions shown by "Moambe" (news edition of the Georgian Public Broadcasting channel). The representatives of opposition parties in Imereti, Samegrelo, Kvemo Kartli and Kakheti spoke about the same problems: deficiencies of electoral lists, pressure on their candidates, use of administrative resources by the government candidates. This is the list of core issues that media should be actively covering in the pre-election campaign.
Broadcasters do not forget to apply the used method of information gathering: they obtain topics for their reports from other media means. In the short period since the start of the pre-election campaign the broadcasters have gotten the following three topics from the press. Two were from Russian newspapers. Kakhi Kaladze's possible joining of Noghaideli's party was taken from the interview published in "Sovetski Sport" and the report about Irakli Alasania's chances of becoming the president was borrowed from Vano Merabishvili's interview to "Komersant". The third report about the possibility of Levan Gachechiladze becoming the candidate for mayor's post from Irakli Okruashvili's Party was based on the information agency "Pirveli".
At the time when no report has been devoted to the issues of election campaign funding, planning or administrative resource usage, the news edition of "Kurieri" shows how the new flower clock is being installed on the Europe Square. According to the report, the green clock will have the richest color palette in May and this clock will count the first working hours of the new mayor.
"Liberali", April, 2010
The pre-election news stories that make it onto major news programs of Georgian TV channels are about the activities of political parties and candidates. "Information subsidy" that the candidates give to media is often focused on such events as door-to-door rounds and meetings with voters, marches on main avenues, press conferences, etc.
Bombarded with such activities on behalf of politicians media is unable to decide itself what are the most important topics to cover. It easily falls under the influence of this or that politician. Representatives of political parties standing in front of their party logos and never-ending cycle of "talking heads" are a standard shot of the pre-election news.
Nika Ivanishvili demands the resignation of the government;
Gia Chanturia and Inga Grigolia laid flowers at the Monument of Deda Ena;
Zviad Dzidziguri and Koba Davitashvili marched along the Rustaveli Avenue and voiced their protest against English inscription of shops;
Irakli Alasania met with the university students;
Noghaideli says that Saakashvili and Merabishvili will rig elections by intimidating people;
The Labor Party argues that the anti-national government will soon declare English a state language...
This is what the pre-election news editions cover instead of focusing on the election process itself and other election-related issues, which are of far more importance for the voting public.
For example, one of such issues is election campaign funding, which the candidates have been avoiding so far and media has forgotten about. Although "Imedi TV" keeps accusing Zurab Noghaideli of receiving the "Russian money" but backing its claim with reminding the public about the visits of Noghaideli to Moscow is not enough.
Although rarely, some important topics that influence voter behavior still make onto the TV screens. Such an exception was a report of "Maestro" about the billboards of Tbilisi and about how much it costs Nika Ivanishvili, Giorgi Chanturia and Davit Iakobidze to have their election posters on them. According to the author of this report, the price of each of them is 600 USD, which will cost individual parties 10 to 12 thousand USD. The report did not clearly identify the sources of funding because of the vague answers of the candidates.
Another report shown in "Kronika" (news edition of the Imedi TV) titled "Pre-election Creative" was dedicated to the election slogans and advertisements. However, the report put emphasis on the contents of the slogans only. It started with a critical review of Irakli Alasania's video ad. According to the author of the report, the ad, which appeared in Facebook was disliked by the majority of viewers. The slogan and music in the ad were accused of plagiarism. It was said that the "authors" of Alasania's key election message ("We will change") were Christian-Democrats. The report also said that Gia Chanturia, the candidate from the rightist-centrist Christian-Democratic Party, had leftist promises.
Even "Kurieri" (the news edition of the Rustavi 2 TV) devoted a report to the promises of the mayor candidates. The report mentioned that the election programs of opposition candidates were built around social issues, employment and healthcare and were thus similar. However, the report featured different opposition candidates criticizing each other and there was no expert opinion asked on different promises made in the election campaigns.
Very unusual and uncharacteristic was a report about single majority candidates in the regions shown by "Moambe" (news edition of the Georgian Public Broadcasting channel). The representatives of opposition parties in Imereti, Samegrelo, Kvemo Kartli and Kakheti spoke about the same problems: deficiencies of electoral lists, pressure on their candidates, use of administrative resources by the government candidates. This is the list of core issues that media should be actively covering in the pre-election campaign.
Broadcasters do not forget to apply the used method of information gathering: they obtain topics for their reports from other media means. In the short period since the start of the pre-election campaign the broadcasters have gotten the following three topics from the press. Two were from Russian newspapers. Kakhi Kaladze's possible joining of Noghaideli's party was taken from the interview published in "Sovetski Sport" and the report about Irakli Alasania's chances of becoming the president was borrowed from Vano Merabishvili's interview to "Komersant". The third report about the possibility of Levan Gachechiladze becoming the candidate for mayor's post from Irakli Okruashvili's Party was based on the information agency "Pirveli".
At the time when no report has been devoted to the issues of election campaign funding, planning or administrative resource usage, the news edition of "Kurieri" shows how the new flower clock is being installed on the Europe Square. According to the report, the green clock will have the richest color palette in May and this clock will count the first working hours of the new mayor.
"Liberali", April, 2010
Subscribe to:
Posts (Atom)